پیشروی ایران در تعاملات دریایی/توافق با روسیه و مذاکرات پیشرفته با سه همسایه

مرور تحولات اخیر در حوزه حمل‌ونقل دریایی نشان می‌دهد ایران در مسیر افزایش نقش و سهم خود از ظرفیت‌های ترانزیتی و تجاری منطقه حرکت می‌کند. در روزهای گذشته، علاوه بر دستیابی ایران و روسیه به توافق بر سر تشکیل نخستین کنسرسیوم مشترک دریایی، نتایج رایزنی‌های جداگانه کشورمان با قزاقستان، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان نیز مثبت بوده است.

سفیر ایران در روسیه اعلام کرد تهران و مسکو پس از مذاکرات فشرده میان رؤسای سازمان‌های مرتبط، مدیران ارشد دولتی و بخش خصوصی، در نشست‌هایی که طی ۱۵ و ۱۶ آبان در ماخاچ‌قلعه برگزار شد، بر سر ساختار و چارچوب کنسرسیوم جدید به توافق رسیده‌اند. به گفته او، قرار است جزئیات و متن رسمی توافق ظرف یک ماه آینده تهیه و ابلاغ شود.

این کنسرسیوم مأموریت دارد توسعه تجارت، ترانزیت و حمل‌ونقل ترکیبی بین دو کشور را به شکلی همه‌جانبه و هدفمند دنبال کند و ظرفیت‌های موجود را در چارچوب یک همکاری راهبردی فعال‌تر سازد.

در همین مسیر، مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی که برای نهایی کردن توافقات به روسیه سفر کرده بود، از پیشرفت مذاکرات با قزاقستان خبر داد و اعلام کرد که دو کشور در آستانه امضای قرارداد مشارکت و سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه حمل‌ونقل دریایی هستند. او افزود رایزنی‌ها با جمهوری آذربایجان و ترکمنستان نیز ادامه دارد.

وی با تأکید بر اینکه سواحل گسترده ایران از نعمت‌ها و ظرفیت‌های ارزشمند کشور به شمار می‌رود، گفت: طی سال‌های گذشته تمرکز بیشتری بر منابع هیدروکربنی بوده اما کشور از منابع متنوع دیگری نیز برخوردار است که بنادر و سواحل از جمله مهم‌ترین آنهاست و باید از این ظرفیت‌ها استفاده حداکثری شود.

او یادآور شد در حاشیه دریای خزر امکان تعامل گسترده با چهار کشور همسایه وجود دارد که برخی از آنها مانند قزاقستان و ترکمنستان محصور در خشکی هستند و دسترسی به مسیرهای دریایی ایران برای آنها اهمیت ویژه دارد.

مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی با اشاره به اهمیت بنادر جنوبی کشور که در مسیر دریاهای آزاد و اقیانوس‌ها قرار گرفته‌اند، تأکید کرد سیاست‌های کلی توسعه دریامحور که از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شده، اکنون در مرکز توجه دستگاه‌های دولتی قرار دارد و اجرای آن می‌تواند به تقویت استقلال اقتصادی و کاهش وابستگی به نفت کمک کند.

او همچنین با بیان اینکه فاصله زیادی بین ظرفیت اسمی بنادر و میزان واقعی جابه‌جایی بار وجود دارد، خواستار رفع موانع و تمرکز بر نقاط مشترک همکاری با کشورهای منطقه شد. به گفته او، توافقات مهمی با قزاقستان برای سرمایه‌گذاری در بنادر ایران صورت گرفته و این مذاکرات به مرحله امضای قرارداد نزدیک شده است.

در ادامه این مسیر، مذاکرات با ترکمنستان نیز پیگیری می‌شود و در تعامل با جمهوری آذربایجان هیأت بلندپایه‌ای به ریاست معاون نخست‌وزیر این کشور از بندر شهید رجایی بازدید کرده است. بررسی توسعه همکاری‌ها در حوزه حمل‌ونقل و بهره‌گیری از ظرفیت‌های ترانزیتی ایران از محورهای این رایزنی‌هاست.

*بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما