ناترازی انرژی گلوی پتروشیمی را فشرد/کمبود خوراک و گرانی گاز در صدر مطالبات صنعت
ناترازی انرژی که پیشتر صنایع فولاد و سیمان را درگیر کرده بود، اکنون صنعت پتروشیمی را نیز با چالش جدی کمبود و افزایش قیمت گاز و بیثباتی در تأمین خوراک، بهویژه در فصل زمستان، مواجه کرده است؛ مسئلهای که تولید، صادرات و ارزآوری این صنعت پیشران را تحت فشار قرار داده است.
صنعت پتروشیمی بهعنوان یکی از صنایع مادر و حلقه کلیدی زنجیره ارزش تولید، نقش مهمی در تأمین مواد اولیه صنایع پاییندستی، اشتغالزایی و ارزآوری برای اقتصاد کشور دارد. با این حال، فعالان این صنعت در ماههای اخیر با مجموعهای از چالشها از جمله ناترازی انرژی، کمبود خوراک پایدار، افزایش قیمت گاز مصرفی در بخش خوراک و سوخت، و محدودیتهای مرتبط با صادرات و بازگشت ارز روبهرو شدهاند.
کمبود گاز، بهویژه در فصل سرد سال، نهتنها موجب کاهش ظرفیت تولید واحدهای پتروشیمی شده، بلکه صادرات و درآمد ارزی این صنعت را نیز تحت تأثیر قرار داده است. از سوی دیگر، تعیین نرخ خوراک گاز بر اساس میانگین قیمت در چند هاب بینالمللی، هزینههای تولید را افزایش داده و مزیت رقابتی پتروشیمیها را با چالش مواجه کرده است.
در همین راستا، رئیسجمهور با هدف افزایش تولید و تقویت صادرات، دستور معافیت صنایع صادراتمحور از محدودیتهای گازی را صادر کرده است؛ دستوری که فعالان صنعت امیدوارند با هماهنگی میان دستگاههای اجرایی، بهویژه وزارت نفت، بهصورت عملیاتی اجرا شود و بخشی از نیاز این صنایع را پوشش دهد.
پیگیری مطالبات صنعت پتروشیمی در وزارت صمت
وزارت صنعت، معدن و تجارت بهعنوان متولی بخش صنعت، پیگیری مطالبات پتروشیمیها را در دستور کار قرار داده و جلسات منظم ماهانهای با حضور وزیر صمت و انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی برگزار میکند. وزیر صمت در نشست اخیر با فعالان این صنعت، بر اهمیت تأمین پایدار خوراک تأکید کرده و گاز را یکی از ارکان اصلی مزیت تولید در پتروشیمیها دانسته است.
سید محمد اتابک با اشاره به دستور رئیسجمهور، اعلام کرده است که تأمین نیاز گازی صنایع صادراتمحور برای افزایش راندمان تولید و ارزآوری کشور ضروری است و این موضوع بهصورت جدی با وزارت نفت دنبال میشود. وی همچنین درباره عرضه بخشی از ارز صنایع در تالار دوم تأکید کرده است که پتروشیمیها باید مستندات خود را به بانک مرکزی ارائه دهند تا امکان بررسی این درخواست فراهم شود.
تشکیل کارگروه ویژه پتروشیمی در وزارت صمت
معاون صنایع عمومی وزارت صمت از تشکیل کارگروه ستاد صنعت پتروشیمی در این وزارتخانه خبر داده و اعلام کرده است که مطالبات صنعتگران از جمله تأمین خوراک، رفع موانع تولید و وضعیت بازار بهصورت مستمر پایش میشود. به گفته وی، هماهنگی با وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه برای حل مشکل گاز و خوراک در دستور کار قرار دارد.
وی همچنین اصلاح نرخ گاز، تخصیص خوراک در فصل سرد بر اساس قانون برنامه هفتم، تقویت بازار داخلی و صادراتی و استفاده از معافیتهای مالی و خوراکی را از محورهای اصلی پیگیری وزارت صمت عنوان کرده و صنعت پتروشیمی را یکی از صنایع پیشران و ارزآور کشور دانسته است.
مطالبات صنعتگران؛ از خوراک تا ارز
دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی نیز با اشاره به برگزاری منظم جلسات میز خدمت این صنعت در وزارت صمت، از پیگیری مستمر مشکلات و چالشهای پتروشیمیها خبر داده است. به گفته وی، حضور مستقیم وزیر صمت در این جلسات، دستاوردهای مثبتی برای صنعت به همراه داشته است.
وی به خروج صنعت اورهسازی از فهرست مواد خام و نیمهخام طبق قانون برنامه هفتم و بازگشت معافیتهای مالیاتی شرکتهای اورهساز اشاره کرده و افزود: موضوعاتی مانند عوارض صادراتی موسوم به «عوارض پرچم»، کاهش سهمیه گاز، افزایش قیمت خوراک، نرخ گاز نیروگاههای پتروشیمی، تخصیص ارز و تعرفههای گمرکی همچنان از مطالبات اصلی این صنعت است.
دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی تأکید کرد: پتروشیمیها نقش مهمی در توسعه صادرات غیرنفتی و مقابله با خامفروشی دارند و در شرایط فشارهای اقتصادی، توانستهاند عملکرد قابل قبولی در ارزآوری و ایفای تعهدات ارزی از خود نشان دهند.
در مجموع، فعالان این صنعت معتقدند ناترازی انرژی و بیثباتی در تأمین خوراک، مهمترین مانع پیشروی پتروشیمیهاست و حل این مسئله، شرط اصلی حفظ جایگاه این صنعت در اقتصاد ملی و تقویت صادرات غیرنفتی به شمار میرود.
*بازنویسی:تحریریه پژواک کارفرما