در جلسه غیرعلنی مجلس همه از مشکلات گفتند، اما هیچ راهکاری نشنیدم

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی، با انتقاد از روند بررسی و محتوای لایحه بودجه سال آینده، تأکید کرد که در جلسات اخیر مجلس، تمرکز اصلی مسئولان بر بیان مشکلات بوده و کمتر نشانی از ارائه راهکارهای عملی دیده می‌شود.

 فریدون همتی در تشریح ارزیابی خود از لایحه بودجه سال آینده که هفته گذشته به مجلس تقدیم شد، گفت: بودجه امسال با توجه به اصلاح ماده ۱۸۲ آیین‌نامه داخلی مجلس، به‌صورت تک‌مرحله‌ای و بدون تبصره ارائه شده است. در سال‌های گذشته مجلس عمدتاً درگیر بررسی تبصره‌ها می‌شد و به جداول، به‌ویژه بودجه شرکت‌های دولتی، توجه کمتری داشت. این روش جدید با هدف تمرکز بر اعداد و جداول و جلوگیری از قانون‌گذاری در دل بودجه اتخاذ شده است.

وی افزود: بر همین اساس، ابتدا لایحه الزامات و احکام تدوین و تصویب شد و پس از طی مراحل قانونی در شورای نگهبان و مجمع تشخیص، به قانون تبدیل شد. دولت نیز موظف شد بودجه را بر اساس همین الزامات تنظیم کند که اکنون این اتفاق افتاده است.

این نماینده مجلس با اشاره به ادعای دولت مبنی بر کاهش کسری بودجه گفت: کسری بودجه ریشه اصلی تورم در اقتصاد ایران است. وقتی درآمدها غیرواقعی نوشته می‌شود و هزینه‌ها تحقق پیدا می‌کند، دولت ناچار است از جیب مردم، با تورم و افزایش نرخ ارز، کسری را جبران کند. دولت می‌گوید بودجه را طوری تنظیم کرده که کمترین کسری را داشته باشد و مجلس باید این ادعا را دقیق بررسی کند.

همتی با اشاره به بررسی بودجه در کمیسیون‌ها خاطرنشان کرد: در این مرحله دیگر پیشنهادی از جنس حکم و تبصره نداریم و همه پیشنهادها عدد و جدول است و هر عددی هم باید پشتوانه قانونی دائمی داشته باشد. به‌عنوان نمونه، افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده از ۱۰ به ۱۲ درصد مطرح شده که گفته می‌شود بخشی از آن برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان در نظر گرفته شده است.

وی با بیان اینکه حذف تبصره‌ها از نقاط مثبت بودجه امسال است، ادامه داد: دولت مدعی است به پروژه‌های عمرانی توجه نسبی شده و هزینه‌های زائد کاهش یافته، اما در مقابل، همچنان سالانه میلیاردها دلار برای واردات بنزین اختصاص می‌دهیم؛ اقدامی که نشان‌دهنده ضعف مدیریت در حوزه انرژی است و هزینه آن به مردم تحمیل می‌شود.

همتی تصریح کرد: سال گذشته ۶ تا ۷ میلیارد دلار برای واردات بنزین در نظر گرفته شد، در حالی که می‌شد همین منابع را صرف بهداشت، دارو و کالاهای اساسی مردم کرد. واردات بنزین ارزان، علاوه بر اتلاف منابع، به تخریب محیط زیست نیز منجر می‌شود.

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه با انتقاد از تکراری بودن ساختار بودجه‌ها گفت: اگر بودجه امسال را با سال‌های قبل مقایسه کنید، بیش از ۹۹ درصد آن مشابه است و کمتر از یک درصد تغییرات دارد. این نشان می‌دهد که ما به بودجه‌نویسی علمی و اصلاح ساختاری توجه کافی نداریم و نتیجه آن، ناکارآمدی نظام مدیریتی است.

همتی با تأکید بر ضرورت حمایت از تولید گفت: در شرایطی که برق در تابستان و گاز در زمستان قطع می‌شود، چگونه می‌توان انتظار داشت تولید رونق بگیرد؟ تضعیف تولید به کاهش صادرات، افت ارزآوری و در نهایت تشدید تورم منجر می‌شود. اگر رویکرد اصلی بودجه به نفع تولید بود، می‌توانست یک نقطه عطف مثبت باشد که متأسفانه چنین نیست.

وی درباره افزایش ۲۰ درصدی حقوق‌ها نیز اظهار کرد: این میزان افزایش با تورم موجود و پیش‌بینی‌شده همخوانی ندارد و قدرت خرید حقوق‌بگیران روزبه‌روز کاهش می‌یابد. البته دولت هم می‌گوید منابع کافی ندارد. اگر دولت بتواند تعهد دهد که تورم را در محدوده ۲۰ تا ۳۰ درصد کنترل می‌کند، شاید حقوق‌بگیران با افزایش محدودتر کنار بیایند.

این نماینده مجلس با اشاره به جلسه غیرعلنی اخیر مجلس گفت: چند روز پیش جلسه‌ای از صبح تا ظهر با حضور وزرای اقتصادی و رؤسای کمیسیون‌ها داشتیم. همه درباره مشکلات صحبت کردند، اما من هیچ راهکاری در سخنانشان ندیدم. حتی به رئیس مجلس هم گفتم که بیان مشکلاتی که مطرح می‌شود، چیزی است که چوپان‌های ما در کوه‌های ایلام هم به‌خوبی می‌دانند.

همتی تأکید کرد: در مجلس و دولت عادت کرده‌ایم فقط مشکلات را بیان کنیم. اگر قرار بود مردم مشکلات را حل کنند، پس ما و دولت برای چه انتخاب شده‌ایم؟ باید از گفتن «باید بشود» عبور کنیم و بگوییم «چه کار می‌خواهیم انجام دهیم».

وی در پایان با انتقاد از پرهزینه بودن ساختار دولت گفت: به اندازه‌ای که مردم ریاضت اقتصادی می‌کشند، دولت به معنای عام آن ریاضت نکشیده است. دستگاه‌های اداری همچنان پرهزینه، سنگین و همراه با ریخت‌وپاش هستند. بزرگ شدن افسارگسیخته بدنه دولت به زیان مردم تمام می‌شود و منابع کشور را هدر می‌دهد.

*بازنویسی:تحریریه پژواک کارفرما