بخشنامه واردات خودرو؛ امید یا چالش برای ایرانیان خارجنشین؟
بخشنامه جدید واردات خودرو برای ایرانیان مقیم خارج با محدودیتهای سختگیرانه، تعرفههای سنگین و ممنوعیت خودروهای آمریکایی و دیزلی، عملاً واردات را برای بسیاری از متقاضیان به یک چالش جدی تبدیل کرده است.
گمرک ایران اخیراً بخشنامهای را برای واردات خودرو توسط ایرانیان مقیم خارج از کشور ابلاغ کرده است؛ طرحی که تحت عنوان «یک خودرو برای هر ایرانی خارجنشین» منتشر شد و هدف آن تأمین تقاضای انباشته در بازار خودروهای وارداتی اعلام شده است. بر اساس این بخشنامه، متقاضیان میتوانند خودروهای سواری نو یا کارکرده تا پنج سال ساخت را وارد کنند و مهلت ثبت سفارش تا پایان سال ۱۴۰۴ تعیین شده است.
با این حال، محدودیتها و شروط سختگیرانه باعث شده است که بسیاری از ایرانیان مقیم آمریکا و برخی کشورهای اروپایی عملاً امکان بهرهمندی از این طرح را نداشته باشند. از جمله این محدودیتها میتوان به الزام ارائه گواهی اسقاط خودروی فرسوده، ممنوعیت واردات خودروهای دیزلی، راستفرمان و آمریکایی، و الزام به اقامت قانونی و تابعیت ایرانی اشاره کرد. همچنین هر فرد تنها مجاز به واردات یک خودرو است.
یکی دیگر از چالشها، تعرفههای بالا و حقوق ورودی سنگین است که به گفته کارشناسان، بیشتر شبیه یک منبع درآمد جدید برای دولت است تا تسهیلات برای متقاضیان. تعرفه خودروهای لوکس و با حجم موتور بالا (بیش از ۲۵۰۰ سیسی) بین ۱۵۵ تا ۱۹۰ درصد تعیین شده و فرآیند تأیید منشأ ارز شخصی از طریق شبکه بانکی نیز پیچیدگیهای خود را دارد.
با وجود اینکه بخشنامه اثر روانی مثبتی بر بازار داشته و امیدواریهایی ایجاد کرده، اما محدودیتهای متعدد، پیچیدگی در ترخیص و عرضه محدود خودروها، همچنان مانع تحقق اهداف این طرح شده است. فعالان بازار هشدار میدهند تا زمانی که عرضه واقعی خودروهای وارداتی به بازار محدود باقی بماند، بخشنامه جدید نمیتواند عطش تقاضا را پاسخگو باشد و ممکن است به افزایش قیمتها در بازار منجر شود.
در مجموع، هرچند این طرح گامی برای پاسخ به تقاضای ایرانیان خارجنشین و کاهش فشار بر بازار خودرو داخلی است، اما ترکیب محدودیتها، تعرفههای سنگین و فرآیندهای اداری طولانی، واردات خودرو را به چالشی جدی برای متقاضیان تبدیل کرده است.
*بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما