کاهش بازارهای صادراتی ایران از ۲۱ کشور به ۵ کشور/صادرکنندگان ایرانی محکوم به ارزان‌فروشی شده‌اند

بازارهای صادراتی ایران طی دو دهه گذشته به‌طور چشمگیری کاهش یافته است. بر اساس آمارهای مرکز پژوهش‌های مجلس، در سال ۱۳۸۳ حدود ۸۰ درصد صادرات کشور به ۲۱ مقصد جهانی انجام می‌شد، اما این تعداد اکنون به گفته رئیس کنفدراسیون صادرات ایران به حدود پنج کشور محدود شده است.

وزیر صنعت، معدن و تجارت در مراسم روز ملی صادرات با اشاره به این روند گفت که از مجموع ۲۶ میلیارد دلار صادرات نیمه نخست امسال، حدود ۱۵ میلیارد دلار مربوط به کشورهای همسایه بوده است. او تأکید کرد که این موضوع نشان‌دهنده کاهش تنوع جغرافیایی صادرات ایران است و باید برای گسترش بازارهای هدف برنامه‌ریزی جدی‌تری انجام شود.

رئیس کنفدراسیون صادرات ایران نیز با تأیید این موضوع اظهار کرد که پس از تشدید تحریم‌ها، بیشتر صادرات کشور به پنج مقصد اصلی از جمله امارات و چین انجام می‌شود. به گفته او، در دو سال گذشته با عضویت ایران در پیمان‌های بریکس، شانگهای و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، حجم تجارت خارجی با کشورهای عضو این اتحادیه‌ها بین ۶۰ تا ۷۰ درصد رشد داشته است، هرچند هنوز سهم این کشورها از کل صادرات ایران چندان قابل توجه نیست.

او با اشاره به چالش‌های پیش روی صادرکنندگان ایرانی گفت: چندنرخی بودن ارز، ناپایداری مقررات و تغییرات مکرر در ضوابط صادرات، به‌ویژه در بخش کشاورزی، در کنار محدودیت‌های بانکی و تحریم‌ها باعث شده حضور فعال در بازارهای جهانی برای صادرکنندگان ایرانی دشوار شود.

وی افزود: در بازار عراق نیز شرایط مشابهی وجود دارد؛ زیرا نرخ ارز خریداران کالای ایرانی با نرخ ارز رقبا متفاوت است و این موضوع باعث شده صادرکنندگان ایرانی برای حفظ بازار خود ناچار به کاهش قیمت و رقابت از طریق ارزان‌فروشی شوند.

رئیس کنفدراسیون صادرات ایران همچنین به وضعیت صادرات خدمات فنی و مهندسی اشاره کرد و گفت: در اواخر دهه ۸۰، میزان صادرات این خدمات به حدود ۴ میلیارد دلار رسیده بود. اکنون تفاهم‌نامه‌ای میان سازمان توسعه تجارت و صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی امضا شده که هدف آن رساندن صادرات این بخش به رقم ۱۰ میلیارد دلار است. او تأکید کرد در صورت فراهم شدن زیرساخت‌ها و رفع موانع، دستیابی به این هدف در میان‌مدت دور از انتظار نخواهد بود.

*بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما