پساجنگ و لزوم مسئولیت‌پذیری دولت و کارفرما
با توقف تولید در پی حملات اخیر، قانون کار دولت را موظف به تأمین معاش و کارفرما را مکلف به بازگرداندن کارگران می‌داند؛ اما بسیاری از نیروهای بیکار، هنوز چشم‌به‌راه حمایتی فراتر از بیمه بیکاری هستند.
مسئله جبران زیان‌ها و برپایی واحدهای آسیب دیده در حوادث غیرمترقبه از جمله جنگ در قانون چگونه دیده شده، وظیفه دولت و کارفرما چیست؟
به گزارش ایلنا، پس از آغاز حملات رژیم صهیونیستی به برخی واحدهای تولیدی کشور، این سوال به وجود آمد که الزامات قانونی برای احیای واحدهایی که در جریان حوادث غیرمترقبه آسیب می‌بینند چیست؟ چه کاربست‌هایی در صورت توقف ناگهانی تولدی باید به کار گرفته شود.
جدا از موضوع اهمیت رعایت ایمنی و ضرورت تلاش سازمان پدافند غیرعامل کشور در این حوزه، بحث جبران زیان‌ها و برپایی واحدهای آسیب دیده، یک مسئله اساسی است چه اینکه قانون کار در این زمینه صراحت نسبتاً خوبی نیز دارد.
برای مثال در ماده ۳۰ قانون کار می‌خوانیم: «چنانچه کارگاه بر اثر قوه قهریه (زلزله، سیل و امثال این‌ها) و یا حوادث غیر قابل پیش‌بینی (جنگ و نظایر آن) تعطیل گردد و کارگران آن‌بیکار شوند پس از فعالیت مجدد کارگاه، کارفرما مکلف است کارگران بیکار شده را در همان واحد بازسازی شده و مشاغلی که در آن به وجود می‌آید به‌کار اصلی بگمارد.»
همچنین در تبصره این ماده آمده است: «دولت مکلف است با توجه به اصل بیست و نهم قانون اساسی و با استفاده از درآمدهای عمومی و درآمدهای حاصل از مشارکت مردم ونیز از طریق ایجاد صندوق بیمه بیکاری نسبت به تأمین معاش کارگران بیکار شده کارگاه‌های موضوع ماده ۴ این قانون و با توجه به بند ۲ اصل چهل وسوم قانون اساسی امکانات لازم را برای اشتغال مجدد آنان فراهم نماید.»
علاوه بر این در ماده ۶۹ قانون کار تاکید شده است که مرخصی و خروج از کار کارگران نیز تعاریف خاص خود را دارد و در ماده ۷۱ این قانون نیز تصریح شده که تعطیلی واحد تولیدی به هر دلیل، تعهدات کارفرما و دولت نسبت به کارگر را ملغی نمی‌کند.
این قوانین درحالی وجود دارند که از نظر سلسله مراتب مدیریتی، طبق اعلام علی نصیری (رئیس ستاد مدیریت بحران شهر تهران) در شرایط جنگی وزارت صمت در زمین برآورد خسارت و جبران آن برای واحدهای تولیدی و صنعتی کشور دارای مسئولیت مستقیم است.
با این وجود، برخی واحدهای آسیب دیده در این روزها، منتظر کمک و برآوردهای خسارت توسط دولت هستند. هرچند تاکنون اقداماتی در این زمینه نیز صورت گرفته است.
برای نمونه محمد گودرزی (دبیر اجرایی خانه کارگر بروجرد) با اشاره به حادثه بمباران گسترده کارخانه خودروسازی فردا موتور در این شهر اظهار کرد: پس از حادثه بمباران کارخانه فردا موتور که با بیش از ۵۰۰ نفر پرسنل آسیب گسترده دیده و این اتفاق منجر به شهادت دو تن از این کارکنان شد، بخش بسیار گسترده‌ای از این کارخانه دچار آسیب کامل شده و فرآیند تولید آن متوقف شد، اما با این وجود خانم مقصودی (نماینده مردم بروجرد و عضو کمیسیون برنامه و بودجه) با تیم‌هایی از دولت و مجلس به پرونده آسیب به این واحد ورود کرده و قول پیگیری سریع دادند.
وی افزود: باید برای برپایی دوباره این واحد منابعی اختصاص یابد تا دوباره ماشین آلات نصب و واحد از نو بازسازی شود. در صورت رسیدن به موقع منابع، باز هم در بهترین حالت احیای این واحد و وارد کردن آن به مدار تولید، چند ماه طول خواهد کشید.
گودرزی تصریح کرد: مدیران سازمان تامین اجتماعی شهرستان نیز در جلسات اخیر خود پیگیر بحث برقراری بیمه بیکاری کارگران این واحد بودند و امیدواریم هرچه سریع‌تر به طور ویژه و خارج از نوبت، کار احیای این واحد مهم با کمک دستگاه‌ها و شرکت‌های مشابه مانندِ ایران‌خودرو انجام پذیرد.
همچنین اسرافیل عبادتی (مدیر مسئول روزنامه کار و کارگر) با اشاره به بحث آسیب ناشی از بمباران چاپخانه طرف قرارداد این مجموعه (چاپخانه معطر) در جریان تجاوز رژیم صهیونیستی اظهار کرد: متاسفانه این مجموعه در جریان این حملات دچار آسیب کلی شده و یک نفر نگهبان آن نیز دچار آسیب سطحی شد، اما فعلا کار در این مجموعه نیز در استان تهران متوقف شده است.
وی با اشاره به اقدامات صورت گرفته گفت: فعلاً لیستی از پرسش‌ها و درخواست‌های مدیران مجموعه پر شده و قول رسیدگی به مسئله احیای این واحد داده شده و در نزدیکی این واحد نیز بنرهای مدیریت بحران شهرداری نصب شده است، اما تاکنون مسئولان وزارت صمت برای برآورد خسارت به این مجموعه مراجعه نکرده اند.
علاوه بر این، علی راستگو (دبیر اجرایی خانه کارگر استان فارس) نیز با اشاره به حادثه بمباران مجموعه صاایران در این استان، اظهار کرد: درباره وضعیت فعالیت این مجموعه نیز هنوز اطلاعات خاصی منتشر نشده؛ ما منتظر انتشار جزئیات این حادثه از سوی دستگاه‌های ذی ربط به منظور کمک و پیگیری برای حل مشکلات کارکنان این واحد هستیم.
در هر حال به نظر می‌رسد دستگاه‌هایی مانند معاونت صنعت وزارت صمت و سازمان پدافند غیرعامل، در زمینه ارتقای ایمنی و اقدامات تامینی واحدهای در خطر و همچنین برآورد خسارت و جبران آن در احیای واحدهای آسیب دیده، مسئولیت‌های خطیری دارند که در مواقع بحران بیشتر به چشم می‌آید؛ در عین حال، این مسئولیت‌ها نافی تعهدات غیر قابل گریزِ کارفرمایان نیست.
مازیار گیلانی نژاد (فعال کارگری) در این رابطه اظهار کرد: ما بر این باور هستیم که کارفرمایان در شرایط بحرانی پس از سال‌ها برخورداری از سود تولید، باید کمی از سود خود صرفه نظر کرده و بیش از بحث بیمه بیکاری کارگران در واحدهای آسیب دیده و تعطیل شده، کارگران خود را تامین کنند.
وی افزود: قاعدتاً درست نیست کارگرانی که کار را تعطیل نکرده‌اند و در حین کار با تعطیلی اجباری واحد مواجه شده و بعضا برای حفظ شرایط تولید، از جان خود مایه گذاشته و جانبازی کرده اند، از چیزی بیش از بیمه بیکاری بهره‌مند نباشند و کارفرما آن‌ها را برای دریافت بیمه بیکاری به تامین اجتماعی معرفی کند.
گیلانی نژاد در پایان خاطرنشان کرد: خود کارفرمایان می‌توانند برای بازسازی و احیای واحد آسیب دیده و اقداماتی که در جهت تعمیرات تجهیزات و ماشین آلات باقی مانده و اورهال آن‌ها نیاز است، از ظرفیت و توان کارگران خود مجموعه‌ها استفاده کرده و به آن‌ها حقوق دهند. در هرحال به نظر می‌رسد باید توجه ویژه‌ای به کارگران بکنند و حمایتی بیش از مبلغ اندک مقرری بیمه بیکاری از سوی دولت، وزارت کار و کارفرمایان در نظر گرفته شود.
انتهای پیام