وقتی تورم کارگران را چندشغله می‌کند؛ هشدار برای اقتصاد کشور
وقتی حداقل دستمزد حتی نصف هزینه‌های زندگی را پوشش نمی‌دهد، کارگر ناچار است روزها در کارخانه و شب‌ها پشت فرمان یا دستفروشی بگذراند؛ واقعیتی تلخ که نه فقط بهره‌وری نیروی کار را نابود کرده، بلکه مشاغل کاذب را به سرعت گسترش داده است.
تورم؛ محرک اصلی چندشغله بودن-افزایش مداوم تورم و کاهش قدرت خرید، بسیاری از کارگران را به سمت چندشغله شدن سوق داده است. این راهکار موقت اگرچه می‌تواند بخشی از هزینه‌های زندگی را جبران کند، اما پیامدهایی چون فرسودگی جسمی، گسترش مشاغل کاذب و کاهش کیفیت زندگی را به همراه دارد.
چرا کارگران به چند شغله بودن روی می‌آورند؟
بر اساس آمار رسمی، حداقل دستمزد کارگران کمتر از نیمی از هزینه‌های خانوار را پوشش می‌دهد. از سوی دیگر، تأخیر در پرداخت حقوق، هزینه‌های بالای مسکن و درمان و نبود امنیت شغلی، نیروی کار را به سمت مشاغل دوم و سوم سوق داده است.
حمید حاجی‌اسماعیلی، فعال کارگری، در این‌باره می‌گوید: «حدود ۶۰ درصد افراد شغل دوم یا سوم دارند. بحران اقتصادی، گرانی و مشکلات معیشتی، کارگران را ناچار کرده است که برای تأمین زندگی به شغل دیگری روی آورند. اما اغلب این مشاغل غیررسمی است؛ مانند رانندگی، حمل‌ونقل یا دلالی.»
پیامدهای اجتماعی و اقتصادی
بخش زیادی از این مشاغل جانبی در حوزه‌های غیررسمی همچون دستفروشی، تاکسی‌های اینترنتی و کارهای فصلی انجام می‌شود. این فعالیت‌ها به دلیل نبود بیمه و امنیت شغلی و همچنین استهلاک بالای جسمی، فشار مضاعفی بر کارگران وارد می‌کند.
چندشغله بودن نه تنها بهره‌وری و کیفیت کار را کاهش می‌دهد، بلکه آثار اجتماعی نیز دارد؛ از جمله محرومیت کارگران از زندگی خانوادگی و استراحت کافی، که سلامت جسمی و روانی آنان را تهدید می‌کند.
ضعف سیاست‌گذاری و بی‌توجهی به دستمزد
به گفته حاجی‌اسماعیلی، ریشه اصلی چندشغله بودن، «ساختار بیمار اقتصاد» و عدم تناسب میان حقوق و نرخ تورم است. او تأکید می‌کند: «سیاست‌گذاران نتوانستند تناسبی بین تورم و دستمزد ایجاد کنند و ارزش حقوق‌ها در برابر هزینه‌های واقعی زندگی هر روز کاهش یافته است.»
راهکارهای برون‌رفت
کارشناسان معتقدند تنها راه کاهش چندشغله بودن کارگران، افزایش واقعی دستمزدها متناسب با تورم، ایجاد شغل‌های پایدار، حمایت‌های بیمه‌ای و اجتماعی و ارائه خدمات رفاهی است. همچنین اجرای طرح‌های حمایتی، ارائه یارانه و تسهیلات ارزان‌قیمت و برنامه‌های سلامت جسمی و روانی می‌تواند به بهبود شرایط کمک کند.
هشدار کارشناسان: چندشغله بودن نباید عادی شود
چندشغله بودن اگرچه پاسخی موقت به مشکلات اقتصادی است، اما نباید به یک رویه دائمی بدل شود. کارشناسان هشدار می‌دهند که ادامه این روند، علاوه بر تهدید سلامت کارگران، بازار کار کشور را با بحران اشتغال غیررسمی روبه‌رو خواهد کرد.
آن‌ها تأکید دارند: حل معضل چندشغله بودن تنها از مسیر اصلاح دستمزدها، ارتقای کیفیت مشاغل رسمی و توجه جدی دولت و کارفرمایان به معیشت کارگران امکان‌پذیر است؛ اقدامی که در نهایت به نفع کل جامعه خواهد بود.
*بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما
انتهای پیام