تداوم واردات میلیاردی آمریکا و اروپا از روسیه با وجود تحریم‌ها

با گذشت سه سال از آغاز جنگ اوکراین، ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا همچنان میلیاردها دلار کالا و انرژی از روسیه وارد می‌کنند؛ موضوعی که با وجود تحریم‌ها، وابستگی این کشورها به منابع حیاتی روسیه را آشکار می‌سازد.

انتقاد هند از رویکرد دوگانه غرب

در حالی که فشارهای واشنگتن بر کشورهای دیگر برای قطع تجارت با روسیه ادامه دارد، هند هفته جاری از آنچه «استانداردهای دوگانه غرب» خواند، به‌شدت انتقاد کرد. این واکنش پس از آن صورت گرفت که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، هند را به دلیل خرید نفت روسیه تهدید به افزایش تعرفه بر کالاهای وارداتی‌اش کرد.

ترامپ با اشاره به این موضوع گفته بود: «هند به‌زودی با مجازات سنگینی به دلیل ادامه خرید نفت از روسیه روبه‌رو خواهد شد.» او همچنین تعرفه ۲۵ درصدی برای برخی کالاهای هندی تعیین کرد و ضرب‌الاجلی برای توقف این خریدها اعلام نمود.

واردات اتحادیه اروپا از روسیه؛ کاهش کم‌سابقه اما ادامه‌دار

اگرچه آمارها از کاهش ۸۶ درصدی واردات اتحادیه اروپا از روسیه از ابتدای جنگ تا سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۵ حکایت دارد، اما این بلوک همچنان در حال خرید کالاهایی کلیدی از روسیه است.

بر اساس داده‌های یورواستات، واردات سه‌ماهه نخست سال جاری از روسیه، به ۸.۷۴ میلیارد یورو رسیده، در حالی که این رقم در سال ۲۰۲۱، بیش از ۳۰ میلیارد یورو بود. در مجموع، اروپا از ژانویه ۲۰۲۲ تاکنون حدود ۲۹۷ میلیارد یورو کالا از روسیه وارد کرده است.

این واردات شامل نفت خام، نیکل، گاز طبیعی، آهن، فولاد و کود شیمیایی می‌شود. به‌رغم تحریم‌های نفتی، روسیه همچنان در برخی اقلام موقعیت قابل‌توجهی دارد؛ از جمله در بازار کود، که با سهم ۲۵.۶۲ درصدی، بزرگ‌ترین صادرکننده به اتحادیه اروپا باقی مانده است.

واردات آمریکا از روسیه؛ تداوم در مقیاس کوچک‌تر

بر پایه آمارهای رسمی دولت آمریکا، واردات این کشور از روسیه از ۱۴.۱۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ به ۲.۵۰ میلیارد دلار در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ کاهش یافته است. با این حال، از ژانویه ۲۰۲۲ تاکنون، مجموع واردات آمریکا از روسیه به ۲۴.۵۱ میلیارد دلار رسیده است.

در میان اقلام وارداتی، کود شیمیایی، اورانیوم غنی‌شده، پلوتونیوم و پالادیوم جایگاه ویژه‌ای دارند. برای نمونه، ایالات متحده در سال ۲۰۲۴ حدود ۱.۲۷ میلیارد دلار کود از روسیه وارد کرده، که اندکی بیشتر از سال ۲۰۲۱ است. همچنین در همین سال، واردات پالادیوم از روسیه به ۸۷۸ میلیون دلار رسید.

افزایش چشمگیر تجارت هند با روسیه

بر خلاف آمریکا و اتحادیه اروپا که مسیر کاهش تجارت با روسیه را در پیش گرفته‌اند، هند حجم واردات خود را به‌طور چشمگیری افزایش داده است. طبق آمار وزارت بازرگانی هند، واردات از روسیه از ۸.۲۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ به ۶۵.۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۴ رسیده است.

نفت خام، عامل اصلی این افزایش است و ارزش واردات آن از روسیه به ۵۲.۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۴ رسید، در حالی که این رقم در سال ۲۰۲۱، تنها ۲.۳۱ میلیارد دلار بود. همچنین واردات زغال‌سنگ و کود نیز در این مدت چند برابر شده است.

در مجموع، این آمارها نشان می‌دهد که علیرغم لفاظی‌های سیاسی و اعمال تحریم‌ها، روابط تجاری قدرت‌های بزرگ جهان با روسیه همچنان برقرار است؛ اگرچه با شدت و ترکیب متفاوت.