کاهش قیمت برنج روی کاغذ/نظارت دلالان بر بازار برنج!

مدتی است که بازار برنج با التهابات قیمتی مواجه است و وعده‌های مسئولان برای کاهش قیمت‌ها و تنظیم بازار هنوز رنگ عملیاتی به خود نگرفته است. وزیر جهاد کشاورزی چند ماه پیش وعده داد که با آغاز برداشت محصول جدید و کشف برنج‌های احتکاری، قیمت برنج متعادل خواهد شد، اما بررسی‌ها و رصد بازار نشان می‌دهد که این وعده هنوز محقق نشده است.

طبق گفته محمد فرهادی، عضو هیئت مدیره اتحادیه بنکداران مواد غذایی، قیمت برنج ایرانی در سال گذشته تا بالای ۳۰۰ هزار تومان برای هر کیلو افزایش یافت؛ اما با شروع برداشت برنج نو در مردادماه امسال، قیمت‌ها در بنکداری‌ها به حدود ۲۱۰ تا ۲۲۰ هزار تومان کاهش یافته است که به نظر می‌رسد کاهش قابل توجهی باشد.

اما رصد بازار خرده‌فروشی و سایت‌های فروش اینترنتی، تصویر متفاوتی را نشان می‌دهد؛ برای مثال قیمت برنج کشت دوم مهمان‌نواز همچنان حدود ۲۹۹ هزار تومان و قیمت برنج هاشمی نیز حدود ۲۹۵ هزار تومان است که هیچ کاهش محسوسی نسبت به قبل نداشته‌اند.

به گزارش پژواک کارفرما، این تناقض در قیمت‌ها ریشه در زنجیره پیچیده توزیع دارد؛ برنج از بنکداری به عمده‌فروش و سپس خرده‌فروش می‌رسد و در هر مرحله هزینه‌های حمل و نقل، انبارداری و سود واسطه‌ها به قیمت نهایی افزوده می‌شود، علاوه بر این، تورم و افزایش نرخ ارز و هزینه‌های تولید، فشار مضاعفی بر قیمت‌ها وارد می‌کنند و کاهش قیمت برنج نو در مبدأ به‌طور کامل به مصرف‌کننده منتقل نمی‌شود.

عوامل ساختاری و مدیریتی نیز در گرانی برنج نقش دارند، خشک‌سالی و کاهش بارش‌های سال‌های اخیر، افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی قیمت کود و سموم کشاورزی، افزایش نرخ ارز و ضعف نظارت بر بازار باعث شده است که دلالان و برخی بنکداران با احتکار و عرضه قطره‌چکانی محصول، قیمت‌ها را به‌صورت مصنوعی بالا نگه دارند.

در این میان ضعف نظارت نهادهای مسئول نیز مزید بر علت شده است؛ به طوری که هر کدام از واسطه‌ها بدون کنترل کافی، سود بیشتری به قیمت نهایی اضافه می‌کنند و بازار را به سمت افزایش بی‌رویه قیمت‌ها سوق می‌دهند، با وجود کشف برنج‌های احتکاری و وعده‌های داده شده، هنوز خبری از ثبات و کاهش واقعی قیمت‌ها در بازار نیست.

با توجه به این شرایط، روشن است که مشکل بازار برنج ریشه‌ای‌تر از احتکار است و تنها اقدامات کوتاه‌مدت و مقطعی نمی‌تواند این معضل را حل کند، کنترل تورم، حمایت از کشاورزان، مدیریت بهینه زنجیره توزیع و نظارت دقیق بر بازار از جمله گام‌های ضروری برای اصلاح ساختار قیمت برنج است تا وعده کاهش قیمت برنج به واقعیت بدل شود و مصرف‌کنندگان از گرانی بی‌حد و حصر رهایی یابند.