هشدار هواشناسی درباره تشدید خشکسالی/ منابع آبی کشور در آستانه بحران

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور نسبت به ادامه خشکسالی و ضرورت مدیریت جدی مصرف آب در کشور هشدار داد. احد وظیفه با اشاره به بررسی‌های اقلیمی گفت: در سال‌های اخیر منطقه خاورمیانه، به‌ویژه ایران، وارد یکی از طولانی‌ترین و شدیدترین دوره‌های خشکسالی چند دهه گذشته شده است. او افزود: پاییز امسال ششمین پاییز خشک پیاپی در کشور است و میزان بارش‌ها به‌طور محسوسی کمتر از حد نرمال ثبت شده است.

وی تصریح کرد: داده‌های هواشناسی نشان می‌دهد نیمه نخست سال جاری و به‌ویژه ۴۰ روز گذشته از خشک‌ترین دوره‌های ۴۰ سال اخیر در بخش‌های مرکزی و غربی کشور بوده است. این شرایط منابع آبی سطحی و زیرسطحی را با فشار بی‌سابقه‌ای مواجه کرده و برخی از سدهای بزرگ تأمین‌کننده آب شرب شهرهای تهران، تبریز، مشهد و اراک به آستانه «روز صفر آبی» رسیده‌اند. رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی هشدار داد: کاهش ذخایر سدها موجب اتکای بیشتر به منابع زیرزمینی شده که خطر فرونشست زمین و تخلیه آبخوان‌ها را افزایش می‌دهد.

وظیفه همچنین گفت: دمای میانگین کشور در پاییز امسال حدود یک درجه سانتی‌گراد بالاتر از میانگین بلندمدت بوده است؛ موضوعی که باعث افزایش تبخیر و تشدید اثرات خشکسالی می‌شود. وی با اشاره به پیش‌بینی مدل‌های میان‌مدت و هفتگی افزود: تا دو هفته آینده بارندگی در بیشتر مناطق کشور یا رخ نخواهد داد یا بسیار کمتر از حد معمول خواهد بود. این وضعیت، همراه با کاهش شدید ذخایر سدها، زنگ خطر جدی برای منابع آبی کشور است.

به گفته وی، مدل‌های فصلی نشان می‌دهند که در زمستان پیش‌رو، نیمی از غرب کشور احتمالاً شرایط نرمال بارشی را تجربه می‌کند، اما نیمه شرقی همچنان با کم‌بارشی روبه‌رو خواهد بود؛ موضوعی که نیازمند مدیریت منطقه‌ای دقیق در مصرف و توزیع آب است. وظیفه تأکید کرد: همه دستگاه‌های اجرایی، شهرداری‌ها، صنایع، کشاورزان و عموم مردم باید مصرف آب را به‌طور جدی کاهش دهند و از مصارف غیرضروری خودداری کنند. همچنین بازچرخانی آب، استفاده از فناوری‌های نوین و اجرای برنامه‌های صرفه‌جویی باید در اولویت قرار گیرد.

وی خواستار اقدامات فوری برای تقویت زیرساخت‌های آبی، پایش منابع زیرزمینی و تدوین برنامه‌های اضطراری شد و افزود: آموزش و فرهنگ‌سازی عمومی درباره بحران آب و مقابله با خشکسالی باید از مدارس تا رسانه‌ها گسترش یابد. وظیفه در پایان تصریح کرد: آینده منابع آبی ایران به تصمیمات امروز ما بستگی دارد و مقابله با بحران خشکسالی نیازمند همبستگی ملی، آگاهی عمومی و اقدام فوری است.

*بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما