سهم ناچیز لبنیات ایرانی از بازار ۶۵۰ میلیارد دلاری جهان/چرا از رقابت جهانی جا مانده‌ایم؟
با وجود تولید سالانه بیش از ۱۰ میلیون تن شیر خام و جایگاه دوازدهم جهانی، سهم ایران از بازار ۶۵۰ میلیارد دلاری لبنیات تنها حدود یک میلیارد دلار است.
کارشناسان صنعت لبنیات معتقدند ایران با وجود ظرفیت بالای تولید شیر و کیفیت مناسب محصولات، سهم بسیار ناچیزی از بازار جهانی لبنیات دارد. ارزش این بازار در حال حاضر بیش از ۶۵۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود، اما صادرات لبنیات ایران تنها حدود یک میلیارد دلار است.
سید طه‌حسین مدنی، رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند، با اشاره به آمار مؤسسه تحقیقاتی Cognitive Market Research گفت: بازار لبنیات جهان در سال ۲۰۲۱ حدود ۴۸۸ میلیارد دلار ارزش داشت و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۳ به بیش از ۶۵۹ میلیارد دلار برسد. او افزود: در حالی که کشورهای منطقه همچون عربستان سعودی، ترکیه و امارات رشد قابل‌توجهی در فروش لبنیات داشته‌اند، سهم ایران همچنان محدود مانده است.
به گفته مدنی، ایران سالانه بیش از ۱۰ میلیون تن شیر خام تولید می‌کند و جایگاه دوازدهم را در تولید جهانی دارد، اما میزان صادرات لبنیات کشور در سال ۱۴۰۳ تنها یک میلیارد و ۵۹ میلیون دلار بوده است. وی تأکید کرد: «صنایع غذایی و لبنی از جمله حوزه‌های کمتر تحریم‌پذیر هستند، اما نبود بازاریابی هدفمند، استفاده‌نکردن از فناوری‌های نوین بسته‌بندی و کم‌توجهی به انرژی‌های جایگزین موجب شده از ظرفیت‌های صادراتی کشور به‌درستی استفاده نشود.»
افشین حسینی، تولیدکننده و فعال صنعت لبنیات، نیز با اشاره به تمرکز تولیدکنندگان بر بازار داخلی گفت: «کیفیت محصولات ایرانی قابل رقابت با برندهای جهانی است، اما به دلیل ضعف در تبلیغات بین‌المللی، برندسازی صادراتی و طراحی بسته‌بندی متناسب با ذائقه بازارهای خارجی، شناخت از برندهای ایرانی در کشورهای دیگر محدود مانده است.»
او افزود: «بیشتر بسته‌بندی‌های لبنیات داخلی بر اساس سلیقه بازار ایران طراحی می‌شوند، در حالی که در بازار جهانی طراحی ساده، مدرن و لوکس اهمیت بیشتری دارد.» این فعال صنعت همچنین گفت در صورت ثبات در سیاست‌های ارزی و تأمین نهاده‌های تولید، ایران می‌تواند در برخی محصولات لبنی مزیت صادراتی قابل‌توجهی داشته باشد. به گفته او، کشورهایی مانند عراق، عمان و قطر می‌توانند به بازارهای هدف مهمی برای لبنیات ایرانی تبدیل شوند.
بر اساس آمار انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی ایران، طی دو دهه گذشته تعداد واحدهای فعال لبنی از حدود ۱۳۰۰ به ۳۰۰ شرکت کاهش یافته است. با این حال همین واحدها نیاز داخلی را به‌طور کامل تأمین می‌کنند و بخشی از تولیدات نیز به بیش از ۳۰ کشور از جمله عراق، پاکستان، قطر، عمان، امارات، کانادا و آمریکا صادر می‌شود.
مدنی در پایان خاطرنشان کرد: برای گسترش صادرات و حضور پایدار در بازارهای جهانی، صنایع لبنی ایران می‌توانند بخشی از درآمد صادراتی خود را از طریق تهاتر با نهاده‌های دامی یا اقلام مورد نیاز زنجیره تأمین مدیریت کنند تا مشکلات ارزی و بانکی کاهش یابد و تمرکز بیشتری بر ارزش افزوده و سودآوری داشته باشند.
*بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما
انتهای پیام