دینار از زیارت تا سوداگری/چرا ارزی بیتقاضا گران شد؟
در حالی که تقاضای سفر و زیارت به عراق ماههاست کاهش یافته، قیمت دینار در بازار ایران خلاف انتظار صعودی شده است؛ روندی که نشان میدهد این ارز از ابزاری مصرفی به هدفی برای سفتهبازی و سرمایهگذاری کوتاهمدت تبدیل شده است.
در شرایطی که طی هفتهها و ماههای گذشته بازار سفر و زیارت به عراق تقریباً راکد شده و تقاضای واقعی برای خرید دینار وجود ندارد، قیمت این ارز در ایران روندی معکوس داشته و صعودی شده است. این پرسش مطرح است که چرا دیناری که کاربرد مصرفی آن کاهش یافته، همچنان در مسیر رشد قرار گرفته و آیا سفتهبازان آن را به یک دارایی سرمایهای جدید تبدیل کردهاند؟
رشد ۱۰ درصدی در یک ماه
بررسی قیمتها نشان میدهد بهای دینار عراق طی یک ماه اخیر از حدود ۸۱ تومان به ۸۹ تومان رسیده و بازدهی نزدیک به ۱۰ درصدی را ثبت کرده است؛ روندی که در بازه یکساله چشمگیرتر بوده و قیمت این اسکناس از ۵۴ تومان با رشد بیش از ۶۴ درصد، به آستانه ۹۰ تومان رسیده است.
ساختار معاملاتی؛ بستری برای سفتهبازی
معاملات دینار در بازار ایران عمدتاً در قالب بستههای ۱۰۰ و ۱۰۰۰ دیناری انجام میشود. چنین ساختاری عملاً این ارز را از نقش مصرفی خارج کرده و آن را شبیه یک دارایی قابل نگهداری و انتظار سود کرده است؛ موضوعی که امکان معاملات خرد را کاهش داده و نگاه سفتهبازی را تقویت میکند.
افزایش قیمت بدون پشتوانه ارزش بنیادی
این در حالی است که ارزش دینار در عراق تحت مدیریت بانک مرکزی این کشور تقریباً ثابت است و تغییر محسوسی در نسبت آن با دلار رخ نداده است. بنابراین رشد قیمت دینار در ایران نه به دلیل تقویت ارزش ذاتی آن، بلکه بیشتر ناشی از کمبود عرضه، ورود نقدینگی و رفتارهای سوداگرانه در بازار ارز داخلی است.
دینار؛ دارایی پرریسک با آینده مبهم
کارشناسان هشدار میدهند معامله دینار برای اهداف سرمایهای ریسک بالایی دارد؛ زیرا این ارز نقدشوندگی پایین، کارمزدهای بالا و وابستگی جدی به تحولات سیاسی و اقتصادی عراق دارد. به همین دلیل ادعای سودآوری پایدار و بلندمدت آن چندان معتبر نیست و افزایش قیمت اخیر بیشتر محصول انتظار سود کوتاهمدت و فعالیت سفتهبازان است تا تقاضای واقعی بازار.
*بازنویسی:تحریریه پژواک کارفرما