ضایعات ۲۲ درصدی گندم و نان بی‌کیفیت؛ یارانه ۲۶۰ هزار میلیاردی به هدر می‌رود
آمار رسمی نشان می‌دهد بیش از ۲۲ درصد گندم کشور در مسیر مزرعه تا سفره هدر می‌رود؛ آن هم در شرایطی که دولت سالانه ۲۶۰ همت یارانه برای نان پرداخت می‌کند، اما کیفیت پایین آرد و فرآیند نادرست پخت باعث شده بخشی از این محصول استراتژیک حتی پیش از مصرف به ضایعات تبدیل شود.
نان در کشور از کیفیت پایینی برخوردار است و بسیاری از انواع نان مانند بربری و سنگک، تنها یک تا دو ساعت پس از پخت قابل مصرف نیستند. کارشناسان دو دلیل اصلی را مطرح می‌کنند: کیفیت گندم و شیوه پخت. استاندارد ۱۰۴ گندم که در دولت سیزدهم اجباری شد، تاکنون به‌طور عملی اجرایی نشده است و بسیاری از نانوایی‌ها همچنان با گندم بدون استاندارد و کیفیت نامطلوب کار می‌کنند.
حسین یزدجردی، رئیس کانون انجمن‌های صنفی صنایع آرد ایران، توضیح داد که در روستاها، نان معمولاً با روش تخمیر طولانی و آرد خوب پخته می‌شود و کیفیت آن بالا است، اما در نانوایی‌های شهری، به دلیل فشار زمانی و پایین بودن قیمت نان، از جوش شیرین استفاده می‌شود تا خمیر سریع‌تر ور بیاید. این اقدام باعث می‌شود نان پس از یک ساعت غیرقابل استفاده شود. او افزود: «نان لواش در نانوایی‌های شهری تخمیر نمی‌شود و خمیر در تنور نیز به‌درستی پخته نمی‌شود. این دو عامل اصلی کیفیت پایین نان هستند.»
زنجیره معیوب آرد و نان
یزدجردی ادامه داد که آرد خوب نیز بدون گندم باکیفیت حاصل نمی‌شود و این امر نشان می‌دهد که زنجیره نان در کشور دچار مشکل است. وی خاطرنشان کرد که حتی با وجود یارانه سنگین ۲۶۰ هزار میلیارد تومانی دولت برای نان، قیمت پایین و کیفیت نامطلوب محصول باعث افزایش دورریز و هدررفت منابع می‌شود. به گفته این مسئول صنفی، دولت گندم را با قیمتی بسیار کمتر از ارزش واقعی در اختیار نانوا قرار می‌دهد، و فاصله قیمت واقعی و قیمت یارانه‌ای، زمینه سوءاستفاده و رانت را فراهم می‌کند. او پیشنهاد کرد که یارانه نان به‌صورت مستقیم به مصرف‌کننده پرداخت شود تا امکان آزادسازی قیمت نان فراهم شود و فشار اقتصادی بر خانوارهای کم‌درآمد کاهش یابد.
ضایعات گندم و منابع آب
غلامرضا گل‌محمدی، معاون وزیر جهاد کشاورزی، در همایش «مدیریت ضایعات کشاورزی» اعلام کرد که ضایعات گندم از مزرعه تا سفره ۲۲.۴ درصد است. او جزئیات ضایعات را این‌گونه اعلام کرد: ۵ درصد در مزرعه، ۱.۲ درصد در حمل و نقل، ۲.۱ درصد در مراکز جمع‌آوری، ۳.۵ درصد در سیلوها و مراکز نگهداری، ۳.۷ درصد در کارخانه‌های آردسازی، ۳.۳ درصد در نانوایی‌ها و ۸.۴ درصد در مصرف خانگی. معاون وزیر جهاد کشاورزی یادآور شد که تنها در مورد برنج، سالانه ۸ هزار تن محصول دورریز می‌شود و برای تولید هر دانه برنج ۹۹ سی‌سی آب مصرف می‌شود که به هدر می‌رود. مجموعاً، کاهش ضایعات بخش کشاورزی می‌تواند غذای حدود ۱۵ تا ۲۲ میلیون نفر را تأمین کند.
کیفیت و فرهنگ مصرف
یزدجردی تأکید کرد که ضایعات نان در سفره خانوار عمدتاً به دلیل کیفیت پایین محصول است و نه بی‌توجهی مصرف‌کننده. او افزود: «با توجه به قیمت بالای نان و وضعیت اقتصادی، کسی تمایل ندارد پول خود را هدر دهد.» وی بر ضرورت فرهنگ‌سازی برای کاهش ضایعات و اصلاح زنجیره تأمین تأکید کرد و گفت: «اگر کیفیت محصولات بهبود یابد، آمار دورریز به‌طور قابل توجهی کاهش خواهد یافت.»
*بازنویسی:تحریریه پژواک کارفرما
انتهای پیام