عدالت گازی در ۱۳۰۰ اقلیم/ پلکان جدید مصرف چگونه ناترازی انرژی را هدف گرفته است؟
اصلاح نظام تعرفهگذاری گاز با کاهش پلکانها به چهار پله و افزایش اقلیمها به ۱۳۰۰ منطقه، با هدف تشویق به مصرف بهینه، حمایت از دهکهای پایین و مهار ناترازی انرژی از مهرماه اجرایی شده است؛ طرحی که به گفته مسئولان، ۹۰ درصد مشترکان را تحت تأثیر افزایش قیمت قرار نمیدهد.
تقسیمبندی جدید مشترکان گاز، اگرچه در نگاه نخست تغییری جزئی به نظر میرسد، اما اجرای دقیق آن میتواند به اصلاح الگوی مصرف، کاهش اتلاف انرژی و هدایت هدفمند یارانهها منجر شود. اوایل آبانماه، سعید توکلی مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران از اصلاح پلکانهای مصرف گاز خانگی خبر داد و اعلام کرد در صورت قرار گرفتن دهکهای پایین در پله نخست مصرف، گازبهای آنان رایگان محاسبه میشود.
به گفته توکلی، این طرح با تمرکز بر مهار شدت مصرف انرژی و بازتوزیع یارانهها، به کاهش ناترازی گاز در بخش خانگی کمک خواهد کرد و حدود ۹۰ درصد مشترکان مشمول افزایش قیمت نمیشوند. بر اساس جزئیات جدید، مبنای محاسبه تعرفهها که پیشتر بر پنج اقلیم استوار بود، اکنون به حدود ۱۳۰۰ منطقه اقلیمی افزایش یافته تا الگوی مصرف هر شهر بهصورت دقیقتر و عادلانهتر سنجیده شود.
در مدل جدید، تعداد پلکانها از ۱۲ پله غیراستاندارد به چهار پله «خوشمصرف»، «مصرف متوسط»، «پرمصرف» و «بسیار پرمصرف» کاهش یافته است؛ بهگونهای که تنها حدود دو درصد مشترکان پرمصرف با افزایش محسوس تعرفه مواجه میشوند. مرز هر پله نیز بهصورت ماهانه و بر اساس میانگین مصرف پنجساله هر شهر تعیین میشود.
همچنین مصرف گاز ادارات دولتی با سقف ۸۰ درصد مصرف ماه مشابه در سال ۱۴۰۱ سنجیده شده و دمای آسایش ادارات در فصل سرد حداکثر ۲۰ درجه تعیین شده است. سکونتگاههای غیردائم نیز از مصارف ضروری تفکیک و حداقل با تعرفه پله سوم محاسبه میشوند.
در این میان، حمایت از اقشار کمبرخوردار مورد تأکید قرار گرفته است؛ بهطوریکه مشترکان تحت پوشش نهادهای حمایتی و دهکهای اول و دوم، در صورت قرار گرفتن در پله نخست، گازبهای صفر خواهند داشت. ارزیابیها نشان میدهد اجرای این طرح میتواند به صرفهجویی حدود ۱۰ درصدی در مصرف گاز خانگی منجر شود؛ صرفهجوییای که در صورت تحقق، نقش مؤثری در کاهش ناترازی انرژی و تقویت بخشهای مولد اقتصاد خواهد داشت.
*بازنویسی:تحریریه پژواک کارفرما