واردکنندگان:
بحران ارز، گره اصلی بازار برنج/بدون حل معوقات ارزی، هیچ سیاستی جواب نمیدهد
دبیر انجمن واردکنندگان برنج با تشریح عوامل التهاب بازار برنج، از کاهش واردات، خشکسالی، خطای برآورد تولید و انباشت بیش از ۱.۲ میلیارد یورو معوقات ارزی بهعنوان دلایل اصلی افزایش قیمتها نام برد و تأکید کرد که بدون حل بحران تأمین ارز، ثبات بازار امکانپذیر نیست.
دبیر انجمن واردکنندگان برنج با بیان اینکه ریشه اصلی نابسامانی بازار برنج در کمبود عرضه و مشکلات جدی تأمین ارز نهفته است، تأکید کرد: تا زمانی که معوقات ارزی واردکنندگان تعیین تکلیف نشود، هیچ سیاست کنترلی دیگری قادر به آرامسازی بازار نخواهد بود.
مجیدرضا خاکی در نشست خبری امروز که در اتاق بازرگانی برگزار شد، با تشریح آخرین وضعیت بازار برنج اظهار کرد: برنج وارداتی عمدتاً از نوع هندی است و حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد نیاز بازار کشور را تأمین میکند. همچنین شرکت بازرگانی دولتی ایران موظف است برای حفظ ذخایر راهبردی، سالانه حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تن برنج بهصورت مستقیم وارد و ذخیرهسازی کند.
واردات کمتر از نیاز واقعی کشور
وی با اشاره به آمار واردات گفت: میزان واردات برنج در سال ۱۴۰۲ و ۹ ماهه سال ۱۴۰۴ تقریباً برابر و در حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن بوده است. در مجموع طی دو سال اخیر حدود ۳.۳ میلیون تن برنج وارد کشور شده، در حالی که بر اساس نیاز سالانه حداقل یکونیم میلیون تن، باید حدود ۴.۱ میلیون تن وارد میشد. این شکاف وارداتی یکی از مهمترین دلایل التهاب قیمتی بازار است.
خاکی افزود: امسال به دلیل خشکسالی شدید، تولید داخلی نیز کاهش یافت. تولید پیشبینیشده دو میلیون تنی محقق نشد و برآورد وزارت جهاد کشاورزی از تولید سال جاری حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار تن است. بر این اساس، برای عبور از پیک مصرف ماه رمضان و ماههای پیشرو، حداقل ۶۰۰ هزار تن برنج باید تا پایان سال ترخیص شود.
آرامش بازار برنج هندی تا پیش از مداخله سیاستی
دبیر انجمن واردکنندگان برنج با اشاره به وضعیت بازار برنج هندی گفت: این بازار در سالهای اخیر آرامترین وضعیت را داشت، زیرا فروش اعتباری از سوی تجار هندی امکانپذیر بود. این روند تا شهریورماه ادامه داشت، اما با الزام تحویل برنج به شرکت بازرگانی دولتی، عملاً اختیار کالا از واردکننده خارج شد. ثبت سفارش جدید نیز از ۱۲ آذرماه باز شد که محمولههای آن هنوز وارد کشور نشده است.
محدودیتهای برنج پاکستانی و جهش قیمت
وی ادامه داد: التهاب بازار برنج پاکستانی زودتر آغاز شد، زیرا برخی کدهای کیفی مؤثر بر تنظیم بازار بهاشتباه محدود شدند و سقف ارزی تعیینشده نیز با واقعیت بازار مبدأ همخوانی نداشت. از سوی دیگر، فروش نقدی برنج پاکستانی و نبود امکان خرید اعتباری، باعث کاهش واردات و افزایش قیمت این نوع برنج شد.
انتقال تقاضا و تشدید تخلفات
خاکی خاطرنشان کرد: با افزایش قیمت برنج ایرانی، بخشی از تقاضا به سمت برنج وارداتی منتقل شد. این وضعیت، همراه با انبارش خانگی و تخلفاتی نظیر احتکار، گرانفروشی و اختلاط در حلقههای بعد از واردات، موجب شد تقاضا از عرضه پیشی بگیرد و بازار به وضعیت کنونی برسد.
ممنوعیت فصلی و خطای برآورد تولید
وی با انتقاد از سیاست ممنوعیت فصلی واردات گفت: در سالهای اخیر هر زمان واردات متناسب انجام شده، بازار برنج ایرانی نیز آرام بوده است. افزایش قیمت برنج ایرانی از نیمه دوم سال گذشته و همزمان با اعمال ممنوعیت فصلی آغاز شد؛ در حالی که پیشبرآورد تولید نیز با خطای جدی همراه بود. اختلاف آمار سطح زیر کشت و انحراف حدود ۷۰۰ هزار تنی در برآورد تولید، جرقه اصلی افزایش قیمتها را زد.
سه مشکل اصلی بازار؛ عرضه، عرضه و عرضه
دبیر انجمن واردکنندگان برنج تأکید کرد: مشکل اول، دوم و سوم بازار برنج، کمبود عرضه است. از بهمنماه سال گذشته تاکنون، هر میزان برنجی که وارد بازار شده، بلافاصله مصرف شده و هیچ مازادی وجود نداشته است.
انباشت بیش از ۱.۲ میلیارد یورو معوقات ارزی
خاکی با اشاره به معوقات ارزی واردات برنج گفت: میزان مطالبات ارزی واردکنندگان از بهمنماه سال گذشته تاکنون به بیش از یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون یورو رسیده است. این موضوع اعتبار واردکنندگان را نزد تأمینکنندگان خارجی از بین برده و ایران را به بازاری پرریسک تبدیل کرده است.
وی افزود: در حالی که در حوزه چای ارز تخصیص داده شد اما کالا وارد نشد، در حوزه برنج کالا وارد شده اما ارز آن پرداخت نشده است؛ مقایسه این دو با یکدیگر منطقی نیست.
ثبات قیمت، یعنی تعادل عرضه و تقاضا
دبیر انجمن واردکنندگان برنج تصریح کرد: ثبات قیمت به معنای تثبیت یک عدد مشخص نیست، بلکه به معنای تعادل عرضه و تقاضاست. کاهش خروج برنج از گمرکات از ۱۷۳ هزار تن در اردیبهشتماه به حدود ۵۰ هزار تن در آبانماه، عامل اصلی افزایش قیمتها بوده است.
پیشنهاد تخصیص ارز هدفمند
خاکی پیشنهاد کرد: بانک مرکزی با همکاری وزارت جهاد کشاورزی، حداقل ۳۰۰ میلیون دلار ارز تالار دوم با نرخ مشخص – برای مثال ۱۱۰ هزار تومان – بهصورت هدفمند برای تنظیم بازار برنج تخصیص دهد. در این صورت، تأمین بازار تا اردیبهشتماه سال آینده تضمین خواهد شد.
پیشنیاز آرامش بازار
وی در جمعبندی گفت: حذف ارز ترجیحی، حذف الزام تحویل به شرکت بازرگانی دولتی و کنار گذاشتن قیمتگذاری دستوری، اقدامات مثبتی بودهاند؛ اما شرط موفقیت آنها، تعیین تکلیف معوقات ارزی، حذف سهمیهبندی، افزایش تنوع واردات و کاهش مالیات ۱۰ درصدی واردات است.
دبیر انجمن واردکنندگان برنج تأکید کرد: در صورت ایجاد رقابت سالم، تمامی حلقههای زنجیره توزیع برای حفظ سهم بازار ناچار به کاهش سود خواهند شد و نتیجه آن، آرامش بازار و کاهش قیمت برنج وارداتی و ایرانی خواهد بود.
*بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما
انتهای پیام