بازنشستگی زودهنگام و آسیب‌های پنهان اقتصاد ایران/مشاغل سخت و زیان‌آور؛ عامل اصلی خروج نیروهای متخصص
کارشناسان تأکید می‌کنند، شرایط سخت کاری و آسیب‌های جسمی و روانی، کارگران را به بازنشستگی پیش از موعد سوق می‌دهد و سرمایه انسانی ارزشمند کشور را از چرخه تولید خارج می‌کند، تنها با بازنگری در تعریف مشاغل سخت و زیان‌آور و بهبود شرایط محیط کار می‌توان از افزایش بازنشستگی زودهنگام جلوگیری کرد و امنیت مالی صندوق‌های تأمین اجتماعی را تضمین نمود.
در سال‌های اخیر، روند بازنشستگی پیش از موعد در ایران به‌ویژه در مشاغل سخت و زیان‌آور افزایش یافته است. این پدیده نه تنها فشار مالی بر صندوق‌های تأمین اجتماعی وارد کرده، بلکه موجب خروج زودهنگام نیروهای متخصص از چرخه تولید و کاهش سرمایه انسانی کشور شده است.
بر اساس آمارهای رسمی، بیش از ۵۰ درصد بازنشستگی‌های پیش از موعد در کشور ناشی از فعالیت در مشاغل سخت و زیان‌آور است. این مشاغل به دلیل شرایط ویژه‌ای که دارند، کیفیت زندگی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهند و موجب بروز مشکلات جسمی و روانی می‌شوند. افرادی که در این مشاغل فعالیت می‌کنند، پس از ۲۰ تا ۲۵ سال خدمت، به دلیل آسیب‌های وارده به بدن، قادر به ادامه کار نبوده و درخواست بازنشستگی پیش از موعد می‌دهند.
آثار منفی افزایش بازنشستگی‌های پیش از موعد
۱. فشار مالی بر صندوق‌های تأمین اجتماعی: بازنشستگی زودهنگام افراد با سابقه کار طولانی، مستلزم پرداخت مستمری‌های بلندمدت است که بار مالی زیادی به صندوق‌های تأمین اجتماعی وارد می‌کند.
۲. کاهش سرمایه انسانی: خروج زودهنگام نیروهای متخصص از بازار کار، موجب کاهش مهارت‌ها و تجربه‌های موجود در سازمان‌ها و صنایع می‌شود.
۳. عدم بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های نیروی کار: بازنشستگی پیش از موعد در سنین پایین، باعث می‌شود که افراد نتوانند از تمام ظرفیت‌های خود در دوران کاری بهره‌برداری کنند.
ضرورت بازنگری در قانون مشاغل سخت و زیان‌آور
برای کاهش روند بازنشستگی‌های پیش از موعد و جلوگیری از آثار منفی آن، بازنگری در قانون مشاغل سخت و زیان‌آور ضروری است. برخی از پیشنهادات کارشناسان در این زمینه عبارتند از:
تعریف دقیق‌تر مشاغل سخت و زیان‌آور: باید معیارهای مشخص و استانداردی برای شناسایی این مشاغل تعیین شود تا از شمول بی‌مورد برخی مشاغل جلوگیری شود.
ایجاد مشوق‌های مالی برای کارفرمایان جهت بهبود شرایط کاری: با ارائه مشوق‌های مالیاتی و حمایتی، می‌توان کارفرمایان را ترغیب به بهبود شرایط محیط کار و کاهش آسیب‌های شغلی کرد.
بازنگری در شرایط بازنشستگی پیش از موعد: تعیین شروط سنی حداقلی برای بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان‌آور، می‌تواند از بازنشستگی زودهنگام افراد در سنین پایین جلوگیری کند.
افزایش بازنشستگی‌های پیش از موعد در مشاغل سخت و زیان‌آور، چالشی جدی برای بازار کار و صندوق‌های تأمین اجتماعی کشور است. برای مقابله با این چالش، لازم است که با همکاری دولت، کارفرمایان و تشکل‌های کارگری، سیاست‌های مؤثری برای بهبود شرایط کاری و بازنگری در قوانین مرتبط با مشاغل سخت و زیان‌آور اتخاذ شود.
انتهای پیام
