مسئولیت اجتماعی/محدودیت‌ها برای ساعات کار در قانون کار

در برخی موارد محدودیت برای ساعت کار در قانون کار وجود دارد که ممکن است کار ۱۲-۲۴ را تحت تاثیر قرار دهد.

۱- در ماده ۵۹ قانون کار حداکثر ساعت اضافه کاری در هر روز حداکثر ۴ ساعت و در شرایط اضطراری و استثنایی ۸ ساعت تعیین شده است.

۲- درکارهای سخت و زیان آور ساعت کار هفتگی ۳۶ ساعت است و اضافه کاری در این مشاغل مجاز نیست.

ماهیت کار و مشاغل نیز در این موضوع اهمیت زیادی دارد. برخی مشاغل حساس بوده و خستگی کارگر ممکن است باعث حوادث و یا خسارات شود و یا مشاغلی که کار فیزیکی تمام وقت را می طلبد استفاده از ساعات کار طولانی مانند ۲۴ ساعت کار در هر نوبت کاری صحیح نیست. در عمل انسان قادر به حفظ هوشیاری و نخوابیدن ۲۴ ساعته نیست لذا در عمل حتی اگر کارگر موافق باشد و محدودیت قانونی هم وجود نداشته باشد بعضی از شیفت های کاری در عمل کاربردی نخواهد داشت.

ولی در مشاغلی مانند نگهبانی جمعی، یا داروخانه های شبانه روزی و مواردی که در طول ۲۴ ساعت زمان های برای استراحت و خواب کارگر از جانب کارفرما مجاز دانسته می شود شیفت های بلند مدت منع قانونی ندارد.

شیفت‌های ۱۲-۲۴ با توجه به مقررات قانون کار هیچ منع و محدودیتی ندارد و کارفرما با توافق کارگر می تواند چنین نوبت های کاری را در برنامه کاری قرار دهد.

در مشاغل سخت و زیان آوری که طبق قانون کار حداکثر ساعت کار هفتگی نباید از ۳۶ ساعت تجاوز کند، در صورتی که کار به صورت شیفت ۱۲-۲۴ باعث کارکرد بیش از ساعت کار ذکر شده شود ممنوع خواهد بود.

سوالی که ممکن است پیش آید این است که اگر روال و ساعت کار قبلی مثلا روز کار بوده آیا کارفرما می تواند ساعت کاری را به ۱۲-۲۴ تغییر دهد یا نه؟

شرایط تغییر ساعت کار ۱۲-۲۴ توسط کارفرما

قانون کار شیفت ۱۲ ۲۴ در خصوص تغییر ساعات کار بستگی به توافق کارفرما و کارگر دارد. اگر در قرارداد کار ساعات کار ذکر شده باشد کارفرما نمی تواند یکجانبه نسبت به تغییر ساعات کار اقدام کند مگر با توافق کارگر.

در صورتی که در قرارداد کار و یا توافقات بعدی به تبعیت ساعت کار کارگر از برنامه کاری ارائه شده از جانب کارفرما توافق شده باشد تغییر ساعت کار کارگران بلامانع است.

نکته مهم این است که کارفرما در صورتی می تواند شرایط و ساعات کار کارگر را به طور کلی تغییر دهد که کارگر با آن موافقت کرده باشد. تغییرات جزئی در ساعات کار برای کارفرما مجاز است.

شهاب هاشمی

مدیر HSE پایانه نفتی قشم