بازار کار ایران به نیروی ماهر نیاز دارد؛ دانشگاه‌ها از نیاز بازار عقب مانده‌اند
بازار کار ایران با کمبود شدید نیروی ماهر روبه‌روست و نزدیک ۴۰ درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بدون مهارت‌های کاربردی بیکار می‌مانند. کارشناسان هشدار می‌دهند تنها با مهارت‌آموزی و تقویت پیوند دانشگاه و صنعت می‌توان این شکاف میان عرضه و تقاضای نیروی کار را جبران کرد.
بازار کار ایران با چالش جدی کمبود نیروی انسانی ماهر مواجه است، در حالی که سالانه صدها هزار فارغ‌التحصیل دانشگاهی وارد بازار کار می‌شوند، بسیاری از آن‌ها به دلیل فقدان مهارت‌های کاربردی بیکار می‌مانند. کارشناسان معتقدند تنها از مسیر مهارت‌آموزی و تقویت پیوند میان دانشگاه و صنعت می‌توان بحران ناترازی نیروی کار و مشاغل را رفع کرد.
غلامحسین محمدی، رئیس سازمان فنی و حرفه‌ای کشور، در این باره هشدار داد: «بر اساس آمارها، از هر دو نفر کارجو، یک نفر با کمبود مهارت مواجه است و باوجود سرانه بالای آموزشی کشور، حدود ۴۰ درصد از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بیکار هستند. آموزش‌های مازاد و فقدان مهارت موجب عدم تناسب بین شغل و شاغل شده است.»
وی افزود: «تحولات جهانی نیز فشار جدیدی بر بازار کار وارد می‌کند. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد در سال‌های آینده حدود ۱۷۰ میلیون شغل جدید ایجاد و ۹۰ میلیون شغل حذف خواهد شد. در نتیجه ۶۰ درصد نیروی کار باید مهارت‌های خود را به‌ویژه در حوزه‌های تفکر خلاق، هوش مصنوعی و داده به‌روزرسانی کنند.»
یکی از دلایل اصلی بیکاری فارغ‌التحصیلان در ایران، نبود ارتباط موثر میان دانشگاه و صنعت است. بسیاری از رشته‌های دانشگاهی محتوای آموزشی قدیمی دارند و پاسخگوی نیازهای امروز بازار کار نیستند. کارفرمایان به دنبال نیروی «مهارت‌محور» هستند، اما اغلب متقاضیان توانایی لازم برای ایفای نقش در مشاغل نوظهور را ندارند و همین امر باعث ناترازی شدید بین عرضه و تقاضای نیروی کار شده است.
نگاهی به تجربه کشورهای موفقی مانند آلمان، کره جنوبی و سنگاپور نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری در مهارت‌آموزی کلید اصلی توسعه اقتصادی است. در این کشورها، نظام آموزش فنی و حرفه‌ای به گونه‌ای طراحی شده که دانشجویان در حین تحصیل، مهارت‌های واقعی بازار کار را فرا می‌گیرند. مدل «آموزش دوگانه» آلمان، ترکیبی از یادگیری دانشگاهی و کارآموزی در صنعت، یکی از موفق‌ترین نمونه‌ها در این زمینه است.
با گسترش فناوری و به‌ویژه هوش مصنوعی، مشاغل با سرعت بی‌سابقه‌ای دگرگون می‌شوند و حتی شاغلان فعلی نیز مجبورند مهارت‌های خود را به‌روز کنند. کارشناسان معتقدند مهارت‌آموزی دیگر یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی استراتژیک برای حفظ اشتغال و توسعه پایدار کشور است.
به گفته رئیس سازمان فنی و حرفه‌ای، حل این بحران تنها از طریق اصلاح نظام آموزشی، تمرکز بر مهارت‌محوری و ایجاد پیوند مستحکم بین دانشگاه و صنعت امکان‌پذیر است؛ مسیری که اگر امروز آغاز نشود، فردا بسیار پرهزینه خواهد بود.
*بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما
انتهای پیام