تورم و سوخت ارزان مانع ورود خودروهای پیشرفته به بازار ایران
با وجود دستور رئیسجمهوری برای ارتقای موتور خودروها و کاهش مصرف سوخت، کاهش توان خرید مردم، تورم بالا و ارزان بودن سوخت مانع پذیرش فناوریهای نوین در بازار خودروهای داخلی شده است.
با وجود تاکید رئیسجمهوری بر ارتقای موتور خودروها و کاهش مصرف سوخت، بازار ایران هنوز برای پذیرش فناوریهای نوین قوای محرکه آماده نیست. کارشناسان صنعت خودرو میگویند کاهش توان خرید مردم، تورم بالا، ضعف زیرساختها و قیمت ارزان سوخت باعث شده حتی خودروهای گازسوز نیز مشتری نداشته باشند.
امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو، اظهار کرد: «سالهاست اجرای فناوریهای نوین مانند خودروهای برقی و هیبریدی در ایران با محدودیتهای اقتصادی و سیاستگذاری ناکارآمد مواجه است. بدون اصلاح ساختار اقتصادی و واقعیسازی قیمت انرژی، هیچ تغییر بنیادی در کیفیت خودروها یا کاهش مصرف سوخت رخ نخواهد داد.»
هفته گذشته، رئیسجمهوری با هشدار به خودروسازان، خواستار کاهش مصرف سوخت موتورهای داخلی شدند و اعلام کرد که دولت برای تحقق این هدف از فناوری و واردات آن حمایت خواهد کرد. با این حال، کاکایی تاکید میکند که حتی در صورت تولید موتورهای پیشرفته، بازار پذیرش آنها محدود است. دلیل اصلی، توان مالی پایین مردم است؛ افزایش قیمت خودرو، صفهای طولانی و نبود زیرساخت حملونقل عمومی، مانع خرید خودروهای برقی و هیبریدی میشود.
وی ادامه داد: «مسئله تنها خودروهای سواری نیست؛ سن بسیاری از کامیونها و کشندهها بیش از ۳۰ تا ۴۰ سال است و مصرف سوخت بالایی دارند. اما مردم توان مالی جایگزینی آنها را ندارند. حتی با افزایش قیمت سوخت، بدون سیاستگذاری جامع اقتصادی، خودروهای فرسوده همچنان در جادهها باقی خواهند ماند.»
کاکایی همچنین به نبود هماهنگی در صنعت خودرو اشاره کرد. ایرانخودرو در حوزه موتورهای پیشرفته فعالتر عمل کرده، اما سایپا به دلیل تمرکز بر خودروهای ارزانتر، توان سرمایهگذاری در توسعه موتورهای نوین را ندارد. وی تاکید کرد: «تولید بهترین موتور هم بدون سوخت باکیفیت، کارایی مطلوب نخواهد داشت. صنعت خودرو و زنجیره انرژی باید همگام شوند.»
این کارشناس صنعت خودرو افزود: «مشکل ریشهای در تورم و نظام یارانهای انرژی است. ذهنیت ارائه انرژی ارزان باعث شده هیچ سیاست اصلاحی پایدار اجرا نشود و مسئولان با ترس از هزینههای سیاسی، به شعارهای پوپولیستی پناه میبرند.»
وی در ادامه با اشاره به تجربه خودروهای گازسوز گفت: «حتی اگر خودروهای پایه گازسوز به مردم تحویل داده شود، مصرفکننده به دلیل قیمت ارزان بنزین، همچنان بنزین را ترجیح میدهد. بنابراین مشکل اصلی، نظام قیمتگذاری سوخت است.»
کاکایی با اشاره به وضعیت حملونقل عمومی، افزود: «سهم حملونقل عمومی در تهران طی ده سال اخیر از ۱۰ درصد به ۵ درصد کاهش یافته است و نبود شبکه جامع و کارآمد باعث افزایش وابستگی مردم به خودرو شخصی شده است که نتیجه آن، تشدید آلودگی و ترافیک است.»
او تاکید کرد: «صنعت خودروی ایران برنامههایی برای برقیسازی دارد و پیشبینی میشود در سالهای آینده ۲۰ تا ۳۰ درصد سبد تولیدی خودروها به خودروهای هیبرید اختصاص یابد. اما حتی اگر امکان تولید بیشتر نیز وجود داشته باشد، بازار توان خرید آن را ندارد. تورمهای ۴۰ تا ۵۰ درصدی امکان سرمایهگذاری بلندمدت را محدود میکند و توسعه زیرساختها با مشکل مواجه است.»
کاکایی در پایان گفت: «با اصلاح ساختار اقتصادی، واقعیسازی قیمت انرژی و مهار تورم میتوان به تغییرات بنیادین در صنعت خودرو و کاهش مصرف سوخت امیدوار بود. در غیر این صورت، فناوریهای جدید حتی اگر تولید شوند، در بازار ایران موفق نخواهند بود و مشکلات آلودگی، ترافیک و ناوگان فرسوده ادامه خواهد داشت.»
*بازنویسی:تحریریه پژواک کارفرما