چالشهای بیمه رانندگان پلتفرمها/هزینهها بر دوش راننده و مسافر
اجرای طرح بیمه رانندگان تاکسیهای اینترنتی نیازمند شفافسازی، گفتگوهای اجتماعی و تدابیر حمایتی است تا منافع رانندگان، مسافران و اقتصاد پلتفرمها همزمان تأمین شود.
کارشناسان بر لزوم گفتگوهای گسترده اجتماعی و شفافسازی جزئیات طرح بیمه رانندگان تاکسیهای اینترنتی تأکید کردند تا ابهامات و نگرانیها برطرف شود. این بحثها در دو ماه اخیر، فضای رسانهای و اجتماعی ایران را فرا گرفته و همچنان ادامه دارد.
نمایندگان تشکلهای کارگری و رانندگان سکوهای اینترنتی بر ضرورت اجباری بودن بیمه تأکید دارند، در حالی که تشکلهای کارفرمایی و کسبوکارهای اینترنتی خواستار بازنگری در طرح و لغو اجباری بودن آن هستند. آنان همچنین از دولت بابت فشار نیاوردن به سکوها برای پرداخت حق بیمه انتقاد دارند و انتظار دارند شرکتها به رسمیت شناختن رانندگان و تشکلهایشان را بپذیرند.
کامران اللهمرادی، کارشناس حقوق کار، فلسفه بیمههای اجتماعی و ضرورت اجباری بودن آنها را توضیح داد. او تأکید کرد که بیمه اجتماعی پوشش جمعی ریسکهای افراد است و دولت با گسترش بیمه اجباری، مانع افتادن افراد به هزینههای حمایتی سنگین میشود. وی افزود: «حتی اگر افراد بخواهند خود هزینه بیمه را تقبل کنند، در صورت بروز حوادث، دولت ناچار به پوشش بخشی از ریسکها خواهد بود.»
محمدمهدی جعفریان، مدیرعامل شرکت دانشبنیان بانا، نیز با اشاره به اقتصاد پلتفرمی و وضعیت «گیگورکرها» توضیح داد که انعطافپذیری ساعات و درآمد رانندگان مانع اجرای ساده طرحهای بیمهای میشود. او با انتقاد از پیشنهاد نمایندگان مبنی بر سهم ۱۳.۵ درصدی راننده و ۴ درصدی مسافر در بیمه، گفت این سیاست ممکن است هزینهها را افزایش داده و اقتصاد سکوها را کوچک کند. جعفریان افزود که تنها ۲۰ هزار نفر راننده تماموقت مشمول بیمه اجباری هستند و اجرای این طرح برای اکثریت رانندگان جانبی، منطقی نیست.
اللهمرادی در ادامه گفت: «برای رانندگان پارهوقت، دوکارگاهی شدن بیمه قابل اجراست و مزایای بیمه این افراد افزایش مییابد.» او افزود که دولت باید از هماکنون چارچوب قانونی جامع برای اقتصاد پلتفرمی تعیین کند تا همه شاغلان جدید در آینده نیز تحت پوشش قرار گیرند.
جعفریان همچنین با ارائه آمار سود سالیانه یکی از پلتفرمها (حدود ۶۰۰ میلیارد تومان) خاطرنشان کرد که اغراق درباره توان مالی این شرکتها، زمینهساز انتظارات غیرواقعی در بحث بیمه است. او افزود که رقابت در بازار سکوها بیشتر میان رانندگان است و اعمال بیمه اجباری میتواند تعادل این بازار را بر هم بزند.
اللهمرادی در پایان تأکید کرد که هزینه بیمه در مدل فعلی عمدتاً بر دوش راننده و مسافر است و حتی اگر شرکتها بخشی از آن را بر عهده بگیرند، فشار نهایی به افراد وارد میشود. وی افزود: «نیاز است گفتگوهای اجتماعی میان مسئولان، کارشناسان و ذینفعان شکل گیرد و دولت نقش میانجی و ارائه طرحهای تشویقی مانند معافیت مالیاتی را ایفا کند.»
کارشناس حقوق کار در پایان تأکید کرد که بازار سکوهای اینترنتی ایران رقابتی نیست و رانندگان برای پذیرش شرایط شرکتها با یکدیگر رقابت میکنند، در حالی که قراردادهای الحاقی حقوق رانندگان را محدود میکند و آزادی عمل آنها را کاهش میدهد.
*بازنویسی:تحریریه پژواک کارفرما