چرا برخی شرکتهای ایرانی با هویت غیرایرانی در عراق فعالیت میکنند؟ فرصتها و موانع روابط تجاری
دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق گفت: به دلیل محدودیتهای بانکی و تحریمها، بخشی از شرکتهای ایرانی مجبور شدهاند با هویت غیرایرانی در عراق فعالیت کنند، اما ایران همچنان یکی از بازیگران مهم بازار بازسازی این کشور است.

روابط اقتصادی ایران و عراق طی سالهای اخیر از اهمیت بالایی برخوردار بوده و نه تنها بر اقتصاد دو کشور تأثیر میگذارد، بلکه نقش تعیینکنندهای در بازارهای منطقهای دارد.
سنجابی، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق درباره وضعیت صادرات خدمات فنی و مهندسی و مصالح ساختمانی ایران به عراق گفت: «از سال ۱۳۸۸ و پس از تثبیت نسبی امنیت در عراق، شرکتهای پیمانکاری ایرانی وارد این کشور شدند و پروژههای متعددی را آغاز کردند. در فاصله سالهای ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۳ حجم صادرات خدمات مهندسی ایران به عراق به بیش از ۴.۲ میلیارد دلار رسید.»
با این حال، بحرانهای امنیتی ناشی از داعش، ناآرامیهای منطقه و سپس پاندمی کرونا باعث شد بسیاری از پروژهها ناتمام بمانند یا با تأخیر مواجه شوند. در ادامه، تشدید تحریمهای آمریکا و محدودیتهای بانکی عراق، حضور مستقیم شرکتهای ایرانی را دشوار کرد.
سنجابی افزود: «به دلیل محدودیتها، برخی شرکتهای ایرانی ناچار شدند با هویت غیرایرانی یا بهعنوان پیمانکار فرعی شرکتهای بینالمللی فعالیت کنند. این راهکار به رغم کاهش شفافیت آماری، امکان تداوم حضور ایران در بازار عراق را فراهم کرد.»
حجم پروژههای بخش خصوصی ایران در عراق چند میلیارد دلار برآورد میشود، هرچند به دلیل مسائل ارزی و تحریمها، همه فعالیتها در آمار رسمی منعکس نمیشود.
در بخش مصالح ساختمانی نیز ایران سهم مهمی دارد. صادرات مصالح ساختمانی ایران به عراق سالانه بین دو تا سه میلیارد دلار است. اگرچه صادرات سیمان به دلیل خودکفایی عراق به صفر رسیده، صادرات کلینکر، آجر، سرامیک، آهنآلات و سایر محصولات ادامه دارد.
سنجابی تأکید کرد: «سهم ایران از بازار بازسازی عراق در ۱۵ سال اخیر بین ۷ تا ۱۳ درصد بوده و مجموع پروژههای ایران در عراق بیش از ۸ میلیارد دلار است.» حجم سرمایهگذاری ایرانیان در عراق بیش از ۴ میلیارد دلار و سرمایهگذاری عراقیها در ایران کمتر از ۶۰۰ میلیون دلار است.
در رقابت با ترکیه، وی گفت: «ترکیه از دیرباز شریک تجاری قدرتمندی برای عراق بوده و در برخی حوزهها جلوتر از ایران است، اما ایران توانسته با قیمت و کیفیت رقابتی جایگاه قابل قبولی در بازار عراق به دست آورد.»
دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق درباره برنامه توسعه روابط اقتصادی دو کشور گفت: «هدفگذاری شده تا سال ۲۰۲۵ حجم روابط تجاری به ۲۰ میلیارد دلار برسد که ۱۵ میلیارد دلار سهم ایران خواهد بود.»
او در پایان افزود: «با توجه به ظرفیت بالای ایران در حوزه خدمات فنی و مهندسی و تولید مصالح ساختمانی، پیشبینی میشود تا سهماهه اول ۱۴۰۵، صادرات خدمات فنی و مهندسی به عراق از مرز ۴ میلیارد دلار عبور کند.»
بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما