بازار نان تهران در آتش گرانفروشی؛ اصلاح ساختاری یا ادامه بحران؟

بازار نان در استان تهران در ماه‌های اخیر با چالش‌های جدی روبه‌رو شده است. با وجود تعیین نرخ‌های مصوب و اقدامات نظارتی، گزارش‌های مردمی و میدانی از فروش نان با قیمت‌های بالاتر حکایت دارد. به‌عنوان نمونه، قیمت نان سنگک سنتی که نرخ مصوب آن از مرداد ۱۴۰۴ معادل ۷ هزار و ۶۰۰ تومان اعلام شده، در برخی نانوایی‌ها تا ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان فروخته می‌شود.

سازمان تعزیرات حکومتی تاکنون بیش از ۵۰ هزار پرونده تخلف نانوایی‌ها را بررسی کرده و برخوردهای نظارتی شامل جریمه و پلمب واحدهای متخلف بوده است. حشمت‌الله عسگری، معاون استاندار تهران، اعلام کرده است که بیش از ۱۰ هزار نانوایی تحت نظارت قرار دارند و هیچ واحدی حق فروش بالاتر از نرخ مصوب را ندارد.

با وجود این اقدامات، شکاف بین سیاست‌گذاری و اجرا در بازار نان همچنان به چشم می‌خورد. نانوایان معتقدند نرخ‌های مصوب با هزینه‌های واقعی تولید همخوانی ندارد؛ هزینه‌هایی که شامل دستمزد کارگران، انرژی، مالیات و سهمیه محدود آرد است. برخی نانوایان حتی می‌گویند سهمیه آرد آنها کاهش یافته و سیستم تخصیص دچار مشکلات فنی است.

در سطح ملی، شرکت بازرگانی دولتی ایران هرگونه افزایش قیمت بدون مجوز را گرانفروشی می‌داند و از مردم خواسته تخلفات را به سامانه ۱۲۴ گزارش دهند. کارشناسان اما معتقدند جریمه و پلمب کافی نیست و اصلاحات ساختاری لازم است.

راهکار پیشنهادی کارشناسان و برخی مسئولان، تک‌نرخی کردن قیمت نان و پرداخت یارانه مستقیم به مصرف‌کنندگان است تا رانت، تخلفات و اختلاف قیمت‌ها کاهش یابد. رئیس اتاق اصناف تهران تأکید کرده است که این روش می‌تواند بازار را رقابتی کند و اعتماد عمومی را بازگرداند.

بازار نان، به عنوان یکی از اقلام اساسی سبد خانوار، بدون اصلاح ساختاری و تمرکز بر کیفیت آرد، همچنان با بحران گرانفروشی و اختلاف قیمت‌ها مواجه خواهد بود. اقدامات فعلی نظارتی گام مهمی هستند، اما ادامه مشکلات نشان می‌دهد که بدون تغییر بنیادین، شهروندان همچنان متضرر خواهند بود.

*بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما