دو تصمیم مهم برای ساماندهی مشاغل سخت و زیانآور
در نشست مشترک کارگری و کارفرمایی، دو تصمیم مهم برای بهبود شفافیت و روند رسیدگی به مشاغل سخت و زیانآور در تهران تصویب شد؛ انتشار عناوین شغلی برای متقاضیان و امکان بارگذاری گزارشهای بازرسی در سامانه.
در راستای بهبود تصمیمگیری و ارتقای شفافیت در فرایندهای مرتبط با مشاغل سخت و زیانآور در استان تهران، دو تصمیم مهم به تصویب رسید. مطابق تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی، مشاغل سخت و زیانآور شامل کارهایی هستند که در آن عوامل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی محیط کار غیراستاندارد بوده و سلامت جسمی و روانی کارگران را در معرض تهدید قرار میدهد.
ماههای گذشته روند اصلاح آییننامه مشاغل سخت و زیانآور با همکاری نمایندگان کارگری، کارفرمایی، وزارت کار، وزارت بهداشت و سازمان تأمین اجتماعی آغاز شد و اکنون وارد مرحله اجرایی شده است. کارشناسان هدف اصلی این اصلاحات را بازتعریف دقیقتر و شفافتر این مشاغل و ایجاد وحدت رویه در بررسیها عنوان میکنند.
در نشست مشترک مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران، مدیرکل سازمان تأمین اجتماعی شرق تهران و نمایندگان کارگران و کارفرمایان، دو تصمیم کلیدی اتخاذ شد. نخست آنکه سازمان تأمین اجتماعی امکان دسترسی متقاضیان به فهرست «عناوین شغلی» مربوط به مشاغل سخت و زیانآور را پیش از ثبت درخواست فراهم میکند. این اقدام روند بررسی را شفافتر کرده و متقاضیان را از شرایط و دستهبندیها آگاه میسازد.
تصمیم دوم مربوط به فراهم شدن امکان بارگذاری گزارشهای بازرسی و آلایندهسنجی در سامانه مربوطه است تا اعضای کمیتههای بررسی بتوانند با دسترسی به اطلاعات دقیقتر، تصمیمات آگاهانهتری اتخاذ کنند. این رویکرد به رفع چالشهایی مانند نبود ضمانت اجرایی برای سالمسازی محیط کار و نبود وحدت رویه در کمیتههای استانی کمک خواهد کرد.
کارشناسان میگویند بیش از نیمی از مشاغلی که تا یک سال قبل در فهرست سخت و زیانآور قرار داشتند، با استانداردسازی محیط کار از این دسته خارج میشوند، زیرا ماهیت آنها لزوماً سخت نیست و با تمهیدات ایمنی قابل اصلاحاند.
طبق آییننامه موجود، مشاغل سخت و زیانآور به دو گروه تقسیم میشوند:
گروه الف - مشاغلی که سختی کار آنها قابل حذف است و با رعایت استانداردهای ایمنی و بهداشت میتوان شرایط را بهبود داد.
گروه ب - مشاغلی که ماهیتاً سخت و زیانآور هستند و حتی با تمهیدات ایمنی، سختی آنها کاهش یافته ولی بهطور کامل از بین نمیرود.
در حال حاضر برخی مشاغل به دلیل سختی شرایط کاری، دارای سابقه بیمه ۱.۵ برابر هستند و کارگرانی که ۲۰ سال سابقه متوالی یا ۲۵ سال سابقه متناوب در این مشاغل دارند، میتوانند درخواست بازنشستگی زودهنگام ارائه دهند.
برای حمایت از کارگران و تأمین منابع مالی لازم، کارفرمایان موظفاند پس از احراز شرایط بازنشستگی بیمهشده، معادل ۴ درصد مستمری محاسبهشده برای سنوات اشتغال در مشاغل سخت و زیانآور را به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کنند. با تکمیل این روند، سازمان تأمین اجتماعی از تاریخ ترک کار، مستمری بازنشستگی را برقرار خواهد کرد.
دولت و دستگاههای ذیربط تلاش دارند با شناسایی دقیقتر مشاغل سخت، ارتقای شرایط ایمنی کارگاهها، آموزش نیروها و استانداردسازی محیط کار، مسیر حمایت از نیروی کار و مدیریت منابع را به شکلی هدفمند دنبال کنند.
*بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما