مداخله تازه دولت در بیمه تاکسی‌های اینترنتی؛ افزایش هزینه سفر و کاهش انگیزه رانندگان؟

کارشناسان اقتصادی نسبت به تصمیم جدید دولت برای حمایت از رانندگان تاکسی‌های اینترنتی از طریق طرح‌های بیمه‌ای اجباری هشدار می‌دهند و معتقدند این سیاست می‌تواند رفاه مصرف‌کنندگان و انگیزه فعالیت شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات حمل‌ونقل آنلاین را کاهش دهد.

دولت اخیراً تصمیم گرفته است رانندگان تاکسی‌های اینترنتی را ملزم به استفاده از بیمه تامین اجتماعی کند؛ بیمه‌ای که پیش‌تر به صورت اختیاری و خویش‌فرما در اختیار رانندگان بود و آنان می‌توانستند با پرداخت ۲۷ درصد حداقل دستمزد ماهانه از مزایای آن بهره‌مند شوند.

بر اساس طرح جدید، رانندگان باید نیمی از این سهم (۱۳.۵ درصد) را خود پرداخت کنند و نیمی دیگر از سوی «کارفرما» تأمین شود. اما مشکل اصلی اینجاست که پلتفرم‌های تاکسی اینترنتی خود را کارفرما نمی‌دانند و مسافران را به عنوان طرف مقابل در نظر می‌گیرند. این یعنی هزینه بیمه از مسیر سفرها به راننده یا مسافر منتقل می‌شود و در نهایت قیمت هر سفر افزایش خواهد یافت.

کارشناسان تأکید می‌کنند که الزام بیمه‌ای رانندگان با توجه به تنوع فعالیت‌های آنان، اثرات متفاوتی بر انگیزه آن‌ها خواهد داشت. چهار گروه اصلی رانندگان تاکسی‌های اینترنتی شامل:

- رانندگانی که تاکسی آنلاین را به عنوان شغل دوم انتخاب کرده‌اند

- بازنشستگان

- افرادی که به صورت غیرمداوم فعالیت می‌کنند

- رانندگان فعال و مداوم

گروه‌های اول و سوم ممکن است با کاهش انگیزه فعالیت مواجه شوند، زیرا بیمه اجباری بار مالی اضافه‌ای بر شغل پاره‌وقت یا فعالیت غیرمداوم آنان تحمیل می‌کند. گروه چهارم نیز در صورت افزایش حق بیمه یا عدم تمایل به بیمه شدن، ممکن است فعالیت خود را کاهش دهند. بازنشستگان عمدتاً از این طرح معاف خواهند بود.

نتیجه این تصمیم، افزایش قیمت هر سفر، کاهش تقاضا و در نهایت کاهش درآمد رانندگان و پلتفرم‌ها خواهد بود. کارشناسان هشدار می‌دهند که این سیاست اگر در سایر پلتفرم‌های دیجیتال نیز تعمیم پیدا کند، می‌تواند رفاه عمومی را کاهش داده و افراد را به فعالیت خارج از چارچوب قانونی و رصد پلتفرم‌ها ترغیب کند؛ موضوعی که تبعات اجتماعی و اقتصادی غیرقابل پیش‌بینی برای کشور به دنبال خواهد داشت.

*بازنویسی:تحریریه پژواک کارفرما