سبد معیشت ۵۸ میلیونی در برابر حقوق ۱۵ میلیونی/سقوط توان خرید ادامه دارد

در حالی که حداقل دستمزد کارگران تنها ۲۸ درصد هزینه‌های ضروری یک خانوار را پوشش می‌دهد، موج جدید گرانی‌ها سفره اقشار کم‌درآمد را بیش از پیش کوچک کرده است؛ تا جایی که حتی تأمین نان و ماست نیز برای بسیاری سخت شده است.

دور تازه گرانی نان

در مشهد برای دومین بار در سال جاری قیمت نان افزایش یافته است. ابتدا این گرانی به‌صورت غیررسمی و با استفاده از کارتخوان دوم در برخی نانوایی‌ها اعمال شد و سپس مسئولان آن را تأیید کردند. در ادامه، رئیس اتحادیه نانوایان مشهد اعلام کرد که از شب شانزدهم آبان، قیمت نان به طور رسمی ۱۵ درصد افزایش یافته است.

یک روز بعد نیز معاون برنامه‌ریزی و توسعه فرمانداری مشهد از اجرای مصوبات جدید آرد و نان و اعمال قیمت‌های اصلاحی انواع نان یارانه‌ای در استان خبر داد. براساس گفته‌های او، این افزایش قیمت با مصوبه شورای تأمین استان هماهنگ شده است.

نقشه گرانی در مسیر تکراری

الگوی افزایش قیمت نان مشابه دوره‌های گذشته است: ابتدا در مشهد آغاز می‌شود و سپس در چند هفته به سایر استان‌ها و در نهایت به تهران می‌رسد. این در حالی است که طبق آمار رسمی، تورم نقطه‌به‌نقطه نان و غلات در مهرماه به ۱۰۰ درصد رسیده و نان در یک سال گذشته به‌تنهایی دو برابر شده است. حال با گرانی ۱۵ درصدی جدید، فشار بیشتری بر خانوارها وارد خواهد شد.

وقتی نان و لبنیات هم از دسترس بسیاری خارج می‌شود، نگرانی‌ها جدی‌تر است. یک عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس هشدار داده که قیمت ماست به‌زودی دو برابر می‌شود و حتی خوردن نان و ماست نیز ممکن است برای کارگران دشوار شود.

قیمت شیر نیز برای بسیاری از خانواده‌ها سنگین است. شیر ۴۵ هزار تومانی وقتی برای سلامت یک خانواده سه‌نفره ضروری باشد، خرید حدود ۲۰ لیتر در ماه، یک میلیون تومان هزینه دارد که با درآمد کارگر حداقل‌بگیر تناسب ندارد.

براساس اعلام وزارت بهداشت، سرانه مصرف روزانه لبنیات مردم به ۱۶۰ گرم کاهش یافته است؛ عددی بسیار پایین‌تر از استانداردهای حداقلی که مصرف دو واحد لبنیات را توصیه می‌کند.

گرانی عمومی و رکوردشکنی شاخص‌ها

نشانه‌ها حاکی از آن است که کالاهای اساسی از نان و غلات گرفته تا محصولات لبنی دوباره در آستانه افزایش قیمت هستند. شاخص‌های تورمی مهرماه رکوردهای جدیدی ثبت کرده و مرزهای پیشین تورم را پشت سر گذاشته است. با این شرایط، پیش‌بینی می‌شود فشار اقتصادی بر اقشار کم‌درآمد تشدید شود.

سبد معیشت در مرز ۵۸ میلیون تومان

محاسبات مستقل فعالان کارگری نشان می‌دهد سبد معیشت حداقلی خانوارهای کارگری که در پایان سال گذشته حدود ۲۴ میلیون تومان برآورد شده بود، امروز به حدود ۵۸ میلیون تومان رسیده است.

حداقل دستمزد با رقم ۱۵ میلیون تومان تنها ۲۸ درصد این سبد را پوشش می‌دهد؛ یعنی دستمزد یک کارگر فقط برای حدود ۶.۵ روز ماه کافی است. باقی هزینه‌ها با حذف نیازهای ضروری، کاهش مصرف کالاهای اساسی، حاشیه‌نشینی، خوددرمانی و صرفه‌جویی‌های اجباری جبران می‌شود و در نهایت بازهم بخش قابل‌توجهی از هزینه‌ها بدون پوشش باقی می‌ماند.

فعالان کارگری از نبود نظارت مؤثر بر قیمت‌ها و نقش نهادهای قدرتمند اقتصادی در افزایش هزینه‌های زندگی انتقاد می‌کنند. آن‌ها معتقدند دولت توان کافی برای کنترل بازار را ندارد و افزایش قیمت‌ها به صورت پیوسته و بی‌وقفه ادامه دارد.

در شرایطی که شکاف بین دستمزد و هزینه‌های واقعی زندگی به بیش از ۳۰ میلیون تومان رسیده، بسیاری از کارگران برای تأمین ابتدایی‌ترین نیازهای خانوار در تنگنای شدید اقتصادی قرار گرفته‌اند و پرسش اصلی این است: **این فاصله عظیم را چگونه باید پر کرد تا زندگی حداقلی نیز امکان‌پذیر باشد؟

*بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما