گره فیلترینگ در انتظار باز شدن/دولت به دنبال راه‌حلی بدون شکاف اجتماعی
وعده رفع فیلتر پلتفرم‌های پرکاربرد که یکی از شعارهای اصلی دولت چهاردهم بود، پس از نخستین گام اجرایی در مرحله‌ای حساس قرار گرفته است. مسئولان می‌گویند موانع موجود اندک اما مهم است و دولت تلاش می‌کند راه‌حلی پیدا کند که بدون ایجاد دو‌قطبی، تصمیمی پایدار برای دسترسی آزادتر کاربران به اینترنت اتخاذ شود.
رفع فیلترینگ پلتفرم‌های محبوب کاربران یکی از وعده‌های کلیدی دولت چهاردهم بود؛ وعده‌ای که با رفع فیلتر برخی سرویس‌ها، نخستین گام آن برداشته شد و اکنون در آستانه مرحله‌ای تازه قرار دارد. مسئولان می‌گویند دولت به دنبال یافتن راهکاری است که ضمن کاهش محدودیت‌ها، از ایجاد شکاف و دو‌قطبی در جامعه جلوگیری کند و تصمیمی پایدار اتخاذ شود.
از سال ۱۳۷۲ که اینترنت عمومی وارد ایران شد، نگرانی‌ها درباره آثار دسترسی بدون محدودیت بر جامعه به‌ویژه کودکان و نوجوانان، منجر به شکل‌گیری سیاست‌های فیلترینگ شد. در طول سال‌های گذشته پلتفرم‌های متعددی فیلتر شدند و بسیاری از کاربران برای دسترسی به آن‌ها به استفاده از فیلترشکن روی آوردند؛ ابزاری که علاوه بر کاهش سرعت و کیفیت اینترنت، امنیت دستگاه‌ها را هم تهدید می‌کند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد بیش از ۸۰ درصد کاربران از فیلترشکن استفاده می‌کنند. این موضوع علاوه بر ایجاد آسیب‌های امنیتی، به نارضایتی عمومی از وضعیت اینترنت نیز دامن زده است. کارشناسان می‌گویند اگرچه برخی VPNها کاربردهای امنیتی دارند، اما بسیاری از آن‌ها حاوی بدافزار هستند و راه نفوذ هکرها به گوشی و رایانه را هموار می‌کنند.
دولت چهاردهم پس از آغاز به کار، با موافقت شورای عالی فضای مجازی رفع فیلتر برخی سرویس‌ها مانند گوگل پلی و واتس‌اپ را اجرایی کرد. اما وقوع جنگ ۱۲ روزه باعث شد ادامه این روند با تأخیر روبه‌رو شود. اکنون پس از چهار ماه، مسئولان از رفع موانع و احتمال برداشته شدن فیلتر پلتفرم‌های دیگر در آینده نزدیک سخن می‌گویند.
فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت تأکید کرده است که «دولت بر وعده خود پایبند است و موضوع رفع فیلتر همچنان در دستور کار قرار دارد». او افزود: «بر اساس نتایج پژوهش‌های اخیر، اینترنت از مهم‌ترین دغدغه‌های مردم است و دولت قصد ندارد هیچ سکویی را به صورت دائمی در فهرست فیلترینگ نگه دارد.»
کارشناسان نیز معتقدند که در کنار ضرورت حکمرانی قانون‌مند در فضای مجازی، روش اجرای آن باید با شرایط کشور هماهنگ و در جهت افزایش کیفیت دسترسی کاربران باشد. طبق آمار، تنها در بهار امسال روزانه بیش از ۲۳۰۰ حمله سایبری به زیرساخت‌های کشور ثبت شده است؛ موضوعی که ضرورت ایجاد هماهنگی میان نهادهای مسئول برای ارائه اینترنتی ایمن و باکیفیت را دوچندان می‌کند.
به باور تحلیلگران، اگر به جای هزینه‌های فیلترشکن، سرمایه‌گذاری در زیرساخت و اینترنت پایدار انجام شود، نه تنها امنیت افزایش می‌یابد بلکه رضایت و اعتماد عمومی نیز تقویت خواهد شد. این در حالی است که اجرای سند حکمرانی و ساماندهی فضای مجازی در سطح حاکمیتی تثبیت شده و جلسات منظم برای پیشبرد آن در جریان است.
به نظر می‌رسد گره فیلترینگ در مسیر باز شدن قرار گرفته است و ماه‌های آینده می‌تواند شاهد تحولات جدیدی در دسترسی کاربران ایرانی به پلتفرم‌های بین‌المللی باشد.
*بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما
انتهای پیام