فیلترشکن، چالشی پنهان در مسیر اینترنت پایدار کشور
مسئولان حوزه ارتباطات میگویند استفاده گسترده کاربران از فیلترشکن نهتنها امنیت شبکه را تهدید میکند، بلکه الگوی ترافیک اینترنت را تغییر داده و باعث اختلال در توزیع خدمات میشود.

اینترنت بهعنوان حیاتیترین زیرساخت کسبوکارهای دیجیتال، نقش مهمی در زندگی روزمره و فعالیتهای اقتصادی دارد، اما کاربران کشور با پدیدهای به نام اختلال اینترنت مواجه هستند؛ اختلالی که میتواند به صورت قطع کامل اتصال، کاهش شدید سرعت بارگذاری، عدم دسترسی به سایتها و اپلیکیشنها یا افت کیفیت تماسهای صوتی و تصویری خود را نشان دهد.
بررسیها نشان میدهد دلایل اصلی اختلال اینترنت شامل آسیبدیدگی کابلهای نوری، ترافیک بالا، حملات سایبری، فیلترینگ و خطای کاربری یا دستگاهی است. اخیراً نیز اواسط شهریورماه، دو قطعی فیبر در بلغارستان و رومانی باعث اختلال موقت در اینترنت ایران و چند کشور همسایه شد که پس از ساعاتی برطرف شد. نمونه مشابهی نیز در اسفند سال گذشته به دلیل قطعی فیبر در مرز گرجستان و ارمنستان رخ داد.
بهزاد اکبری، رئیس شرکت ارتباطات زیرساخت، درباره علت قطعیها توضیح داد: «قطعی فیبرنوری بینالمللی گاهبهگاه رخ میدهد و محدودیت مسیرهای بینالمللی موجب اختلال در برخی مناطق میشود. در داخل کشور شبکه فیبرنوری به دلیل مسیرهای جایگزین، اختلالها کمتر احساس میشود.»
وی تأکید کرد: «بسیاری از سرویسها در کشورهای همسایه قرار دارند و کاربران ترجیح میدهند از آنها استفاده کنند، اما اکنون بخش زیادی از ترافیک اینترنت از طریق فیلترشکنها (VPN) منتقل میشود. زمانی که حدود ۸۰ درصد کاربران از فیلترشکن استفاده کنند، اختلالات بینالمللی به شکل گستردهتر بر تجربه کاربران تأثیر میگذارد.»
اکبری استفاده از فیلترشکن را یک «آفت پنهان» برای شبکه اینترنت دانست که نهتنها توزیع ترافیک را مختل میکند، بلکه مدیریت شبکه را دشوار میسازد. تحلیلگران نیز معتقدند با افزایش سواد رسانهای و فرهنگسازی، محدودیتهای غیرضروری کاهش یافته و اینترنت پایدار و باکیفیتتری در دسترس کاربران قرار میگیرد. آنها پیشنهاد میکنند سایتها و شبکههای اجتماعی آموزشی، کسبوکاری و مهارتی بدون محدودیت در دسترس کاربران قرار گیرند تا امنیت و بهرهوری اینترنت کشور بهبود یابد.
*بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما