راهکار کارشناسان برای رفع کمبود مسکن/زمین خام در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد
یک کارشناس اقتصادی گفت: «دولت تنها باید زمین خام، مجوز و نقش تسهیل‌گری داشته باشد و آماده‌سازی زمین و ساخت‌وساز به توسعه‌دهندگان بخش خصوصی سپرده شود.»
کمبود مسکن و انباشت تقاضا باعث شده است تا راهکارهای جدی‌تر و اساسی برای حل این مشکل در کشور ضروری باشد. برخی کارشناسان معتقدند برای جبران کسری مسکن، نیازمند ارائه تسهیلات ویژه به سازندگان و انبوه‌سازان هستیم، در حالی که گروهی دیگر بر این باورند که دولت می‌تواند با استفاده از ابزارهای نوین تامین مالی و مشارکت عمومی و خصوصی، زمین خام را به توسعه‌دهندگان تحویل دهد تا آن‌ها ضمن ایجاد تمام زیرساخت‌ها از آب و فاضلاب تا برق و حتی نیروگاه، بخشی از زمین را به عنوان آورده خود دریافت کنند.
بحران ناتوانی در آزادسازی زمین
حسین جوشقانی، کارشناس اقتصادی، درباره کمبود زمین برای ساخت و ساز گفت: «ایران بیش از یک‌میلیون و ششصد هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و اینکه گفته شود زمین نداریم، کاملاً غلط است. کشور به حدود چهار میلیون واحد مسکونی نیاز دارد، اما دولت توان اجرای مستقیم ساخت و ساز را ندارد.»
وی افزود: «راه‌حل، استفاده از ابزارهای جدید تامین مالی زیرساخت و مشارکت عمومی و خصوصی است. آماده‌سازی زمین و ساخت‌وساز باید به توسعه‌دهندگان بخش خصوصی سپرده شود.»
جوشقانی تاکید کرد که بحث زمین در برنامه‌های مسکن به یک نقطه چالشی رسیده است؛ از یک سو وزارت راه و شهرسازی از کمبود زمین سخن می‌گوید و از سوی دیگر، ماده ۵۰ برنامه هفتم توسعه، افزایش ۳۳۰ هزار هکتار سکونتگاه را تکلیف کرده است. وی توضیح داد: «کمبود زمین خام وجود ندارد، اما از نگاه کسانی که زمین کاملاً آماده با زیرساخت می‌خواهند، محدودیت هست.»
زمین خام فراوان، زمین آماده کم است
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: «ایران تنها یک تا دو درصد از مساحت خود را توسعه داده است؛ بنابراین زمین خام فراوان است، اما زمین دارای زیرساخت زیربنایی و روبنایی محدود است. تراکم جمعیت در کلان‌شهرها بالاست و افزایش جمعیت در این مناطق تصمیم درستی نیست.»
واگذاری زمین به توسعه‌دهندگان حرفه‌ای
جوشقانی تاکید کرد: «در مدل پیشنهادی، توسعه‌دهنده حرفه‌ای زمین خام را تحویل می‌گیرد، تمام زیرساخت‌ها از آب و فاضلاب تا برق و نیروگاه را ایجاد می‌کند و در ازای آن بخشی از زمین را دریافت می‌کند. بقیه زمین‌ها طبق نقشه جامع توسعه به سازندگان خصوصی واگذار می‌شود.»
وی درباره تمرکز اقشار کم‌درآمد در شهرهای جدید افزود: «شهرهای جدید نباید فقط محل اسکان فقرا باشد. تجربه جهانی نشان داده که تمرکز فقرا در یک منطقه طی ۱۰ سال، آنجا را به کانون آسیب‌های اجتماعی تبدیل می‌کند.»
مسکن با کیفیت و پایدار؛ مسیر درست آینده
جوشقانی در پایان گفت: «با مدل جدید، دولت می‌تواند سهم خود از واحدها را برای اجاره‌داری اجتماعی، اجاره به شرط تملیک یا فروش ارزان استفاده کند. این مدل دولت را از یک پیمانکار بزرگ به یک تنظیم‌گر تبدیل می‌کند که زمین خام را واگذار کرده و بر اجرای نقشه جامع توسعه نظارت دارد. اگر این پارادایم شیفت رخ دهد، امکان ساخت شهرهای جدید باکیفیت، پایدار و در شأن خانواده‌های ایرانی فراهم می‌شود، نه مجموعه‌هایی که فاقد زیرساخت و کیفیت لازم هستند.
*بازنویسی:تحریریه پژواک کارفرما
انتهای پیام