سه روستای ایرانی بر بلندای فهرست جهانی گردشگری/سهیلی قشم، پیام‌آور فرهنگ و پایداری

در جنوب جزیره قشم، در حاشیه آب‌های نیلگون خلیج فارس، روستایی آرام و اصیل به نام سهیلی واقع شده است؛ روستایی که سال‌هاست با طبیعت، فرهنگ و مردمش، معنای تازه‌ای از گردشگری مسئولانه را به نمایش گذاشته است. سهیلی، با چشم‌اندازهای بی‌بدیل از جنگل‌های حرا، سواحل بکر و خانه‌های سفید و لاجوردی رنگ، نه‌تنها مقصدی برای گردشگران داخلی و خارجی است، بلکه اکنون به عنوان نمادی از پایداری زیست‌محیطی و هویت بومی ایرانی در سطح جهانی شناخته می‌شود.

وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اعلام کرده است که سهیلی قشم و دوو روستای کندلوس و شفیع آباد به سبب نقش‌آفرینی مردم محلی در حفظ محیط‌زیست، تنوع فرهنگی و اقتصاد بومی مبتنی بر صید پایدار و بوم‌گردی، موفق به کسب جایگاه در فهرست معتبر UNWTO شده است. در این روستا، صیادان سنتی با بهره‌گیری از دانش بومی و رعایت اصول زیست‌محیطی، توانسته‌اند میان معیشت و حفاظت از دریا تعادلی ارزشمند ایجاد کنند.

یکی از جلوه‌های منحصربه‌فرد سهیلی، گردشگری جامعه‌محور است؛ جایی که زنان روستا با راه‌اندازی اقامتگاه‌های بوم‌گردی، صنایع‌دستی دریایی و آشپزی محلی، نقش پررنگی در اقتصاد خانوار و معرفی فرهنگ قشمی ایفا می‌کنند. از غذاهای محلی همچون برنج ماهی، قلیه قشم و نان تموشی گرفته تا تورهای قایق‌سواری در میان جنگل‌های حرا، هر تجربه در سهیلی روایتی از زندگی در کنار دریاست.

به گفته سیدرضا صالحی‌امیری، وزیر میراث‌فرهنگی، ثبت جهانی سهیلی قشم نشان‌دهنده آن است که «پایداری، ریشه در هویت دارد» و این روستا، نمونه‌ای زنده از پیوند میان فرهنگ بومی و حفاظت از طبیعت است.

برنامه‌های آینده برای سهیلی شامل بهبود زیرساخت‌های گردشگری، آموزش جوامع محلی، توسعه خدمات چندزبانه برای گردشگران خارجی و گسترش مسیرهای بوم‌گردی دریایی است. این اقدامات می‌تواند سهیلی را به الگویی جهانی در گردشگری پایدار جزیره‌ای بدل سازد.

سهیلی قشم امروز، بیش از یک روستا است؛ بیانیه‌ای فرهنگی از سوی مردمانی است که باور دارند توسعه، زمانی ماندگار است که از دل طبیعت و فرهنگ برخیزد.

کندلوس مازندران؛ روستای دانش، طبیعت و موزه‌های زنده

در دل کوه‌های سرسبز البرز، جایی میان جنگل و رود، روستای کندلوس واقع شده است؛ روستایی که از دیرباز با طبیعت و علم، پیوندی ژرف داشته است. کندلوس با موزه‌ای کم‌نظیر از تاریخ و فرهنگ محلی، خانه‌های چوبی و کوچه‌های سنگ‌فرش‌شده، نماد اقتصاد دانش‌بنیان روستایی در ایران است.

در این روستا، تولید گیاهان دارویی و فرآورده‌های طبیعی نه تنها منبع درآمد ساکنان، بلکه الگویی از توسعه پایدار در مقیاس محلی است. کندلوس نشان داده است که چگونه می‌توان با تکیه بر دانش بومی، فرهنگ و محیط‌زیست، مدلی از توسعه خلاق و گردشگری فرهنگی را به جهان معرفی کرد.

شفیع‌آباد کرمان؛ جلوه‌ای از قنات، کویر و توان زنان روست

در میانه پهنه طلایی کویر کرمان، روستای شفیع‌آباد به‌سان نگینی تاریخی می‌درخشد. این روستا که در مسیر جاده تاریخی ابریشم قرار دارد، با قنات‌های کهن، نخلستان‌ها و خانه‌های خشتی خود، یکی از گوهرهای میراث ناملموس ایران است.

در سال‌های اخیر، زنان روستا با راه‌اندازی اقامتگاه‌های بوم‌گردی، احیای صنایع‌دستی و مشارکت در پروژه‌های زیست‌محیطی، به نماد توانمندسازی اجتماعی در گردشگری روستایی بدل شده‌اند. شفیع‌آباد، ترکیبی از میراث فرهنگی، احیای سنت‌های آبیاری و مهمان‌نوازی کویری است که آن را شایسته ثبت در فهرست جهانی UNWTO ساخته است.

روستاهای ایرانی، پیام‌آوران فرهنگ و پایداری

ثبت جهانی روستاهای سهیلی، کندلوس و شفیع‌آباد، تنها یک دستاورد گردشگری نیست؛ بلکه بیانیه‌ای فرهنگی از سوی ایران است که نشان می‌دهد توسعه پایدار از دل هویت، دانش بومی و احترام به طبیعت می‌جوشد. این سه روستا، هر یک به زبانی خاص، روایتگر اندیشه‌ای هستند که میراث فرهنگی را نه گذشته‌ای دور، بلکه آینده‌ای زنده می‌بیند.