رکود تاریخی در بازار مسکن تهران؛ شاخص قیمتها از کار افتاد
بازار مسکن پایتخت در یکی از عمیقترین رکودهای تاریخ خود قرار گرفته است؛ معاملات ماهانه به زیر هزار فقره سقوط کرده و همین افت شدید، شاخص میانگین قیمت را عملاً بیاعتبار کرده است.

بازار مسکن پایتخت ماههاست در یکی از عمیقترین رکودهای تاریخ خود گرفتار شده است. رکودی که نه تنها حجم معاملات را به پایینترین سطح یک دهه اخیر رسانده، بلکه شاخص «میانگین قیمت» را نیز عملاً از کار انداخته است.
معاملات مسکن به کف تاریخی رسید
بر اساس آمار وزارت راه و شهرسازی، بازار مسکن تهران تا چند سال پیش ماهانه ۷ تا ۸ هزار معامله را تجربه میکرد. این رقم در نیمه دوم سال ۱۴۰۲ به حدود ۳ تا ۴ هزار معامله کاهش یافت. اما امروز، تعداد معاملات ماهانه به زیر هزار فقره رسیده و حتی در برخی ماهها ۴۰۰ معامله بیشتر ثبت نشده است.
این سطح از کاهش، رکودی بیسابقه در تاریخ معاملات مسکن به حساب میآید؛ رکودی که میتواند پیامدهایی سنگین برای کل اقتصاد ملی به همراه داشته باشد.
شاخص قیمتها بیاعتبار شد
نرگس رزبان، مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن، تأکید میکند که کاهش شدید معاملات باعث شده شاخص میانگین قیمت دیگر معنای آماری نداشته باشد. به گفته او، در یک ماه مشخص بیش از ۱۵۰ معامله از مجموع ۷۰۰ معامله صرفاً مربوط به یک پروژه انبوهسازی بوده و همین امر، میانگین قیمتی آن ماه را به شکل مصنوعی جابهجا کرده است.
به همین دلیل، مرکز آمار و بانک مرکزی نیز به دلیل کمبود دادهها و نگرانی از ارسال سیگنال غلط به بازار، از انتشار شاخصهای رسمی قیمت خودداری کردهاند.
قدرت خرید خانوارها سقوط کرده است
کارشناسان علت رکود شدید را ترکیبی از افت شدید قدرت خرید و بیمیلی فروشندگان برای عرضه واقعی ملک میدانند. خریداران توان ورود به بازار را از دست دادهاند و فروشندگان نیز به دلیل نااطمینانیهای اقتصادی، منتظر ثبات شرایط هستند. این وضعیت، بازاری بیجان و آمارهایی بیاعتبار ایجاد کرده که در صورت ادامه میتواند به بحرانی ساختاری در اقتصاد مسکن و صنایع مرتبط تبدیل شود.
اقتصاددانان هشدار میدهند
حسین عبدهتبریزی، اقتصاددان، با اشاره به ماهیت سرمایهگذاری بلندمدت مسکن میگوید: «نااطمینانی سیاسی و اقتصادی، ترس از تصویب مالیاتهای جدید و بیثباتی نهادی، موجب خروج همزمان خریداران مصرفی و سرمایهای از بازار شده است.»
به گفته او، رکود مسکن معمولاً مزمن و فرسایشی است و آثار آن نه تنها در ساختوساز و اشتغال، بلکه در جریان نقدینگی خانوارها و حتی امید به آینده نیز دیده میشود.
توصیه به سرمایهگذاران: صبر کنید
عبدهتبریزی تأکید میکند که رکود معاملاتی به معنای کاهش دائمی ارزش دارایی نیست. او هشدار میدهد تصمیمهای هیجانی و فروش شتابزده میتواند زیانهای جبرانناپذیری به همراه داشته باشد. به باور او، صندوقهای سرمایهگذاری مسکن نیز باید با همین نگاه بلندمدت اداره شوند و دارندگان واحدهای این صندوقها از فروش عجولانه پرهیز کنند.
* بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما