مهارت، گمشده فارغالتحصیلان/ دلیل اصلی بیکاری جوانان
با وجود رشد بیرویه آموزش عالی در کشور، بخش قابل توجهی از فارغالتحصیلان دانشگاهی همچنان بیکار هستند. رئیس سازمان آموزش فنی و حرفهای میگوید از هر دو جویای کار، یک نفر فاقد مهارتهای لازم است؛ مسئلهای که ریشه آن را باید در شکاف عمیق میان آموزشهای دانشگاهی و نیاز واقعی بازار کار جستوجو کرد.

در حالی که شمار فارغالتحصیلان دانشگاهی کشور رو به افزایش است، نرخ بیکاری در میان این قشر همچنان بالا باقی مانده و کارشناسان «کمبود مهارت» را مهمترین دلیل این بحران میدانند.
غلامحسین محمدی، رئیس سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور با اشاره به نتایج پژوهشهای انجامشده اعلام کرد: از هر دو جویای کار، یک نفر فاقد مهارتهای کافی یا دچار کسری مهارت است. او تأکید کرد: «۴۰ درصد دانشآموختگان قادر به یافتن شغل مناسب نیستند و بیش از ۳۰ درصد آموزشها در کشور، متناسب با نیاز بازار کار طراحی نشدهاند.»
دانشگاههایی بدون پیوند با بازار کار
مشاهدات میدانی و گزارشها نشان میدهد بسیاری از دانشآموختگان حتی با داشتن مدارک کارشناسی و بالاتر، فاقد مهارتهای پایهای برای ورود به بازار هستند. نبود تجربه عملی، ضعف در تواناییهای تخصصی و فنی و همچنین نیاز به آموزش مجدد از جمله مواردی است که کارفرمایان بارها به آن اشاره کردهاند. به اعتقاد آنان، نظام آموزشی فعلی بهجای تربیت نیروی کارآمد، جوانانی را وارد بازار میکند که بیشتر در حوزه نظری توانمندند تا در عرصه عمل.
تجارب جهانی؛ مهارتآموزی مقدم بر مدرک
رئیس سازمان آموزش فنی و حرفهای با اشاره به الگوهای موفق جهانی توضیح داد: «در بسیاری از کشورها بیش از 70 درصد دانشآموزان به جای ادامه صرف تحصیلات دانشگاهی، وارد آموزشهای مهارتی میشوند؛ آموزشهایی که با مشارکت صنعت و نهادهای آموزشی برگزار شده و افراد را به طور همزمان با دانش نظری و تجربه عملی آشنا میکند.» به گفته او، در کشورهای صنعتی بیش از 80 درصد مشاغل ماهیت مهارتی دارند نه صرفاً آکادمیک.
راهکار کارشناسان
کارشناسان معتقدند بازنگری در «نقشه ملی مهارت»، اصلاح محتوای آموزشی دانشگاهها با مشارکت مستقیم صنعت، توسعه مراکز آموزش فنی و حرفهای و تقویت کارآموزی در محیط واقعی کار از اصلیترین اقداماتی است که میتواند زمینه اشتغال پایدار فارغالتحصیلان را فراهم کند.
رشد بیضابطه آموزش عالی بدون ارتباط مؤثر با بازار کار، جوانانی را روانه جامعه کرده که در تئوری قوی اما در عمل ناتواناند. کارشناسان تأکید دارند که مهارتآموزی دیگر یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی اجتنابناپذیر برای آینده اشتغال کشور است؛ ضرورتی که تنها با پیوند واقعی آموزش و صنعت محقق خواهد شد.
*بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما