مهارت‌آموزی فعلی به فرصت‌های شغلی واقعی منتهی نمی‌شود
دبیرکل خانه تعاونگران ایران گفت: از میان بیش از ۳.۹ میلیون نفر آموزش‌دیده در سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور طی سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳، حدود ۴۹ درصد غیرفعال و ۳۳ درصد از افراد فعال اقتصادی بیکار هستند. او این آمار را نشانگر شکاف عمیق میان نظام مهارت‌آموزی و نیاز واقعی بازار کار دانست.
دبیرکل خانه تعاونگران ایران از وضعیت نگران‌کننده بازار کار مهارت‌آموختگان خبر داد و گفت: «در فاصله سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ بیش از ۳ میلیون و ۹۰۶ هزار نفر توسط سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور آموزش دیده‌اند، اما بررسی نظام جامع اطلاعات بازار کار نشان می‌دهد ۴۸.۹ درصد از آنان در بازار کار فعال نیستند.»
علی حسین شهریور افزود: «از میان بیش از ۳.۵ میلیون نفر که با کد ملی رصد شده‌اند، ۹۷.۷ درصد در سن کار قرار دارند، اما تنها ۵۱.۱ درصد فعال اقتصادی هستند. این به معنای آن است که تقریباً نیمی از افراد آموزش‌دیده وارد بازار کار نشده‌اند یا از آن خارج شده‌اند؛ مسئله‌ای که شکاف جدی میان آموزش مهارت و نیاز واقعی بازار کار را نشان می‌دهد.»
شهریور با اشاره به اینکه بخش قابل‌توجهی از غیرفعالان در رشته‌های اشباع‌شده مانند مراقبت زیبایی آموزش دیده‌اند، گفت: «هدف‌گذاری نامناسب در تعیین گروه‌های هدف مهارتی باعث شده بسیاری از آموزش‌ها به اشتغال پایدار منجر نشود.»
وی تصریح کرد: «در میان افراد فعال اقتصادی، ۳۳ درصد بیکار و تنها ۶۷ درصد شاغل هستند. این نرخ بیکاری بالاتر از میانگین کشور است و بیانگر ناکارآمدی نظام مهارت‌آموزی در پاسخگویی به نیاز بازار کار است.»
به گفته دبیرکل خانه تعاونگران ایران، بسیاری از مراکز آموزشی دولتی به تجهیزات و فناوری روز مجهز نیستند و آموزش‌هایی ارائه می‌دهند که بازار واقعی برای آن وجود ندارد. او تأکید کرد: «بخش عمده شاغلان مهارت‌آموخته، کارگرانی هستند که مهارت‌های خود را در محیط کار یا دوره‌های تکمیلی آموخته‌اند، نه از مسیر مستقیم آموزش فنی و حرفه‌ای.»
شهریور افزود: «سهم خوداشتغالی و کارآفرینی در میان مهارت‌آموختگان پایین است. یکی از اهداف کلیدی آموزش‌های فنی و حرفه‌ای تربیت نیروهای کارآفرین است، اما نبود حمایت‌های پس از آموزش، تسهیلات مالی، بیمه و بازار فروش، مانع تحقق این هدف شده است.»
او تأکید کرد: «وظیفه سازمان فنی و حرفه‌ای ایجاد اشتغال نیست، اما این سازمان باید بانک اطلاعاتی مهارت‌آموختگان را ایجاد و اشتغال آنان را رصد کند. در حالی‌که هنوز این الزام قانونی به‌طور کامل اجرا نشده است.»
وی با تأکید بر ضرورت پیوند نهادی میان مراکز آموزش و بنگاه‌های اقتصادی گفت: «تا زمانی که آموزش‌ها از واقعیت بازار کار جدا باشند، نمی‌توان انتظار اثربخشی داشت. باید از آموزش صرفاً مهارت‌محور به آموزش اشتغال‌محور تغییر مسیر دهیم.»
شهریور سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای را یکی از نهادهای کلیدی توسعه سرمایه انسانی کشور دانست و گفت: «نوسازی تجهیزات، ارتقای صلاحیت مربیان، بازنگری استانداردها و همکاری با بخش خصوصی می‌تواند بهره‌وری آموزش‌های مهارتی را افزایش دهد.»
او در پایان با اشاره به نقش آموزشگاه‌های آزاد تأکید کرد: «بدون اتصال آموزش به اشتغال، سرمایه‌گذاری در مهارت‌آموزی ناقص است. بازنگری ساختاری در نظام مهارتی کشور برای کاهش بیکاری و افزایش بهره‌وری نیروی کار ضروری است.»
*بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما
انتهای پیام