ابهامات مصوبه جدید واردات کالاهای اساسی؛ نقش مرزنشینان نادیده گرفته شد
رئیس کمیسیون مرزنشینان اتاق تعاون ایران میگوید مصوبه اخیر هیأت وزیران درباره واردات کالاهای اساسی بدون در نظر گرفتن نقش تعاونیهای مرزنشینان، نه تنها مشکل معیشت مناطق مرزی را حل نمیکند، بلکه ممکن است مشکلات تازهای ایجاد کند.
به گفته رئیس کمیسیون مرزنشینان اتاق تعاون ایران مصوبه اخیر هیأت وزیران درباره واردات کالاهای اساسی، با هدف تسهیل واردات، اما بدون در نظر گرفتن نقش تعاونیهای مرزنشینان و واقعیات میدانی، نه تنها مشکل معیشت مناطق مرزی را حل نمیکند، بلکه زمینهساز مشکلات تازهای خواهد شد.
به گزار ش ایسنا، مصوبه اخیر هیأت وزیران درباره واردات کالاهای اساسی بدون انتقال ارز، اگرچه در ظاهر با هدف تسهیل واردات تدوین شده، اما به گفته رئیس کمیسیون مرزنشینان اتاق تعاون ایران در عمل به دلیل نادیدهگرفتن واقعیتهای میدانی، ابهامات متعدد و بیتوجهی به نقش تعاونیهای مرزنشینان، نه تنها کمکی به معیشت مناطق مرزی نمیکند، بلکه زمینهساز مشکلات تازه نیز خواهد شد.
یاسر فیضی - رئیس کمیسیون مرزنشینان اتاق تعاون ایران - در یادداشتی به طرح این موضوع پرداخته که در ادامه می خوانیم :
این مصوبه در حالی صادر شده که تعاونیهای مرزنشینان سالهاست بار اصلی مبادلات خرد و اثرگذار مرزی را به دوش میکشند، اما در متن مصوبه حتی یکبار نامی از آنها برده نشده است. حذف کامل این حلقه حیاتی، به معنای کنار گذاشتن جامعهای است که فلسفه وجودی مبادلات مرزی بر پایه نقش و حضور آنها شکل گرفته است.
از سوی دیگر، مدت اعتبار چهارماهه مصوبه نشان میدهد که سیاستگذار همچنان بهجای تدوین برنامه بلندمدت، راهحلهای مقطعی ارائه میدهد؛ راهحلهایی که به دلیل کوتاهی زمان، امکان برنامهریزی، خرید، حمل، ثبت سفارش، اخذ مجوزها و ترخیص را مختل میکند و عملاً قابلیت اجرا و اثربخشی را کاهش میدهد
یکی دیگر از ایرادهای اساسی این مصوبه، تناقض جدی میان نرخ واقعی خرید کالا و نرخ محاسباتی گمرک است؛ موضوعی که نه تنها هیچ مزیتی برای واردکننده ایجاد نمیکند، بلکه به نوعی فشار مضاعف و سردرگمی هم تحمیل میکند. کالاهای اساسی مورد نظر عملاً با ارز آزاد از بازارهای خارجی تهیه میشوند، اما در زمان ترخیص، گمرک نرخ محاسباتی نرخ مرکز مبادله طلا و ارز را ملاک قرار میدهد. نتیجه آن است که قیمت تمامشده واقعی کالا بسیار بالاتر از رقمی است که در اسناد رسمی ثبت میشود. این اختلاف، واردکننده را در معرض برخوردهای نظارتی و تعزیراتی قرار میدهد، زیرا دستگاههای نظارتی قیمت رسمی را کمتر تصور میکنند و فروش بر مبنای قیمت واقعی را تخلف میدانند.
فیضی تأکید میکند که مرزنشینان نه تنها نقش اقتصادی و معیشتی مهمی دارند، بلکه نمایندگان واقعی حاکمیت و امنیت در مناطق مرزی هستند. حمایت از آنها و شرکتهای تعاونیشان، به گفته او، فرصتی حیاتی برای تبدیل تهدیدها به فرصتهای اقتصادی و دیپلماتیک فراهم میکند
در نهایت، اگرچه هدف مصوبه مثبت است، مزیت حداقلی و غفلت از مرزنشینان و تعاونیهای آنان باعث محدود شدن اثر واقعی آن شده است. هیات وزیران با مشورت با فعالین تشکلهای تعاونی مرزنشینان باید نسبت به بازنگری و اصلاح این مصوبه اقدام کند تا مرزنشینان بتوانند نقش واقعی خود را در امنیت، اقتصاد و روابط مرزی ایفا کرده و ظرفیت بالقوه مرزها به بهترین شکل مورد بهرهبرداری قرار گیرد.
بیتوجهی به تعاونیهای مرزنشینان، نبود برنامهریزی پایدار، تناقض در محاسبات مالی و ناکارآمدی در تعریف سازوکارهای اجرایی، همگی نشان میدهد که این مصوبه نیازمند بازنگری جدی است. اگر سیاستگذار بهدنبال تقویت امنیت، معیشت و پایداری جمعیت مرزنشین است، چارهای جز احیای نقش تعاونیهای مرزنشینان و تدوین یک نظام شفاف، پایدار و واقعیمحور در حوزه مبادلات مرزی ندارد.
مصوبه هیات وزیران در خصوص واردات کالاهای اساسی به صورت بدون انتقال ارز به شرح زیر است:
