SMEها؛ ستون اصلی اشتغال، ولی غایب در تولید و صادرات

بنگاه‌های کوچک و متوسط (SME) نقش مهم و کلیدی در بازار کار ایران دارند. براساس آمارهای رسمی، از حدود ۲۰ میلیون شاغل بخش خصوصی، بیش از ۱۷ میلیون نفر در واحدهای کوچک با کمتر از ۱۰ نفر کارکن فعالیت می‌کنند. این بدان معناست که بیش از ۸۵ درصد اشتغال بخش خصوصی کشور به SMEها وابسته است و کوچک‌ترین بحران در این بخش می‌تواند پیامدهای جدی اقتصادی و اجتماعی به همراه داشته باشد.

با وجود نقش پررنگ در ایجاد اشتغال، سهم این بنگاه‌ها در تولید ناخالص داخلی کمتر از ۱۰ درصد است و در حوزه صادرات نیز اثرگذاری چندانی ندارند. در حالی که در کشورهای توسعه‌یافته، SMEها موتور محرک صادرات و رشد اقتصادی محسوب می‌شوند، در ایران ظرفیت‌های بالقوه این بخش هنوز بالفعل نشده است.

کوچک بودن بنگاه‌ها هم فرصت و هم چالش است. انعطاف‌پذیری و سرعت تصمیم‌گیری مزیت آن‌هاست، اما تاب‌آوری پایین در برابر بحران‌های اقتصادی، تورم، نوسانات نرخ ارز و محدودیت‌های صادراتی، آن‌ها را آسیب‌پذیر می‌کند.

کارشناسان تاکید دارند که برای حفظ اشتغال و توسعه پایدار بازار کار، حمایت‌های هدفمند ضروری است. این حمایت‌ها شامل تسهیل دسترسی به منابع مالی و بانک‌ها، مقررات‌زدایی و ساده‌سازی فرایندها، و ایجاد فرصت‌های بازاریابی و صادراتی می‌شود. ایجاد صندوق‌های ضمانت، خطوط اعتباری اختصاصی، تعاونی‌ها و نمایشگاه‌های دائمی محصولات می‌تواند توان SMEها را در مقابله با بحران‌ها افزایش دهد و مسیر رشد آن‌ها را هموار کند.

در نهایت، توسعه بنگاه‌های کوچک و متوسط نه تنها به معنای رشد اقتصادی است، بلکه ابزاری کلیدی برای تضمین ثبات اجتماعی، کاهش بیکاری و ارتقای رفاه عمومی به شمار می‌رود. نادیده گرفتن این ظرفیت، می‌تواند اشتغال میلیون‌ها نفر را به خطر بیندازد و مشکلات اقتصادی و اجتماعی کشور را تشدید کند.

*بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما