کالابرگ الکترونیکی؛ سپر معیشتی دولت در برابر بازگشت تحریم‌ها
وزارت اقتصاد با اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی، شبکه توزیع کالاهای اساسی را شفاف و پایدار کرده و آن را به‌عنوان محور اصلی بسته مقابله با مکانیزم ماشه و حمایت از معیشت خانوارها معرفی کرده است.
با فعال‌سازی روند بازگشت تحریم‌های شورای امنیت، ایران بار دیگر در موقعیت پیچیده اقتصادی قرار گرفته است. تجربه‌های گذشته نشان می‌دهد اولین آثار تحریم‌ها، بازار ارز، زنجیره تأمین کالاهای اساسی و سطح معیشت مردم را هدف قرار می‌دهد.
در این شرایط، وزارت اقتصاد به پیشنهاد سیدعلی مدنی‌زاده، وزیر امور اقتصادی و دارایی، طرح کالابرگ الکترونیکی را طراحی و با سازوکار یکپارچه اجرایی کرده است. این ابزار نوین با اتکا به فناوری و پایگاه‌های داده ملی، توزیع کالاهای اساسی را شفاف و پایدار نگه می‌دارد و فشار بر خانوارها را کاهش می‌دهد.
چرایی انتخاب کالابرگ الکترونیکی
مکانیزم ماشه، علاوه بر محدودیت‌های واردات و دسترسی ارزی، می‌تواند موج گرانی و احتکار در داخل ایجاد کند. کالابرگ الکترونیکی به عنوان اقدام فوری و حمایتی، جلوی فشار بر دهک‌های پایین و متوسط جامعه را می‌گیرد و ثبات بازار کالاهای ضروری را تضمین می‌کند.
اهداف کلیدی طرح:
-حمایت معیشتی مستقیم: هر خانوار مشمول، امکان خرید کالاهای اساسی با قیمت یارانه‌ای را دارد.
-مدیریت منابع ارزی: هدایت ارز محدود به واردات کالاهای مشمول کالابرگ، جلوگیری از هدررفت منابع.
-حذف رانت و واسطه‌ها: رهگیری دیجیتال کالا از لحظه واردات تا فروش نهایی، مقابله با فساد و قاچاق.
-پشتیبانی از سیاست پادشکنندگی: اصلاح ساختار ناکارآمد یارانه‌ای با فناوری، کاهش آسیب‌پذیری معیشت در برابر فشار خارجی.
سازوکار اجرایی:
۱. شناسایی مشمولان: استفاده از داده‌های سازمان ثبت احوال، پایگاه رفاه ایرانیان و تراکنش‌های بانکی برای هدف‌گیری دقیق دهک‌های درآمدی.
۲. تخصیص اعتبار ماهانه: هر مشمول، اعتبار کالابرگی دیجیتال دریافت می‌کند که در کارت بانکی یا اپلیکیشن اختصاصی قابل مشاهده است.
۳. شبکه فروش هوشمند: فروشگاه‌های منتخب به سامانه کالابرگ متصل هستند و تراکنش‌ها به صورت برخط ثبت می‌شوند.
۴. پایش و بازنگری: مرکز پایش اقتصادی وزارت اقتصاد، روند مصرف و میزان رضایت مردم را رصد و در صورت نیاز سقف اعتبار یا فهرست کالاها را اصلاح می‌کند.
همگامی با اصلاحات گمرکی و ارزی
تسهیل ترخیص سه‌روزه کالا، دیجیتالی‌سازی فرآیندهای گمرکی و تخصیص ارز هدفمند از سوی بانک مرکزی، سرعت و ارزان‌سازی دسترسی به کالاهای مشمول کالابرگ را تضمین می‌کند.
مزایای طرح در سناریوی تشدید تحریم:
-تثبیت قیمت کالاهای اساسی و کاهش فشار تورمی
-بازسازی اعتماد عمومی و نمایش جدیت دولت در حمایت از مردم
-جلوگیری از جهش غیرضروری تقاضای ارزی و تثبیت بازار ارز
پیشینه و چشم‌انداز:
طرح کالابرگ، از کوپن‌های کاغذی دوران جنگ تحمیلی تا نسخه‌های دیجیتال آزمایشی ۱۳۹۷ و ۱۴۰۰، تجربه‌های متفاوتی داشته است. اکنون با ارتقای زیرساخت‌های دیجیتال و هماهنگی نهادی، وزارت اقتصاد امیدوار است نسخه الکترونیکی کالابرگ، ابزار پایدار و کارآمدی برای حمایت هدفمند از معیشت و اصلاح نظام یارانه کشور باشد.
*بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما
انتهای پیام