حذف یارانه ۱۸ میلیون نفر و ابهام در هزینه‌کرد منابع حاصل از یارانه‌زدایی
دولت با حذف یارانه نقدی بیش از ۱۸ میلیون نفر و قطع یارانه‌های آب، برق، نان، شیر، کره و دارو، صدها هزار میلیارد تومان منابع ایجاد کرده است، اما مشخص نیست این پول‌ها کجا هزینه شده و چه تأثیری بر حمایت از دهک‌های پایین داشته است.
حذف یارانه نقدی بیش از ۱۸ میلیون نفر از دهک‌های درآمدی بالاتر و محروم شدن مردم از یارانه‌های آب، برق، نان، شیر، کره و دارو، با استدلال‌هایی خوش‌ظاهر صورت گرفته است، اما مشخص نیست منابع هنگفت حاصل از این یارانه‌زدایی در سال‌های اخیر، به ویژه امسال، کجا هزینه می‌شود.
دولت با استناد به «حمایت از دهک‌های فرودست» و «تخصیص کالابرگ به فقرا و نیازمندان» و با تکیه بر قانون بودجه سال جاری و اصرار برخی نمایندگان مجلس، اقدام به حذف یارانه نقدی شهروندان کرده است.
بر اساس داده‌ها، از بهمن سال گذشته تاکنون، یارانه بیش از ۸ میلیون و ۸۸۳ هزار نفر قطع شده و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال، یارانه نقدی بیش از ۱۸ میلیون نفر حذف شود. برخی برآوردها نشان می‌دهد برای تحقق الزامات قانون بودجه، تعداد یارانه‌بگیران ممکن است تا ۲۷ میلیون نفر کاهش یابد. این در حالی است که تعداد یارانه‌بگیران در بهمن سال گذشته حدود ۵۰ میلیون و ۷۲۵ هزار نفر بود و در آبان امسال به ۴۱ میلیون و ۸۷۴ هزار نفر رسیده است.
انتقادهای زیادی به شیوه حذف یارانه‌ها وارد است؛ برای مثال، خانواده‌ای سه نفره با درآمد ماهانه حدود ۴۵ میلیون تومان، با کوچک‌ترین تغییر در حقوق یا قرارداد موقت، یارانه‌شان قطع می‌شود. یا فردی که گردش حسابش بالا است، نه به دلیل درآمد شخصی بلکه به دلیل تراکنش‌های کاری، مشمول قطع یارانه می‌شود. با این حال، پرسش اصلی این است که منابع حاصل از حذف یارانه‌ها کجا هزینه شده است؟
ابهام در هزینه‌کرد منابع یارانه‌ای
در اوایل آبان، نماینده‌ای مجلس در نشست علنی پرسید: «با چه معیاری خانواده‌ای با درآمد ۳۰ میلیون تومان از دریافت کالابرگ حذف می‌شود و منابع حاصل از حذف یارانه‌ها کجا هزینه شده است؟»
با این وجود، گزارش شفاف و دقیقی از نحوه مصرف این منابع ارائه نشده است. در حالی که هدف قانون بودجه حمایت از دهک‌های پایین و تأمین کالای اساسی و دارو برای نیازمندان اعلام شده، بررسی‌ها نشان می‌دهد هیچ خانواده کم‌درآمدی افزایش قابل توجهی در اعتبار کالابرگ خود پس از قطع یارانه‌ها تجربه نکرده و بیماران خاص یا سالمندان نیز از این منابع بهره‌مند نشده‌اند.
«فرشاد مومنی» اقتصاددان، با اشاره به منابع حاصل از حذف یارانه‌های نقدی، تأکید کرده است که بخش عمده آن صرف تولیدات صداوسیما و تقویت مالی برخی نهادهای خاص شده و به مردم اختصاص نیافته است.
فعال کارگری «مازیار گیلانی‌نژاد» نیز می‌گوید: علاوه بر حذف یارانه‌ها، یک درصد به مالیات بر ارزش افزوده اضافه شده که بازنشستگان و کارگران از آن بهره‌ای نبرده‌اند. وی برآورد می‌کند که فقط از محل این مالیات روزانه حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان در ماه به دولت می‌رسد که با منابع حاصل از حذف یارانه‌های نقدی، رقم بسیار بالایی برای دولت فراهم شده است.
مثالی عینی از فشار یارانه‌زدایی بر مردم
یک بازنشسته از قطع یارانه خود در آبان خبر داد. او گفت: «حقوق من ۳۲ میلیون تومان است و خانواده سه نفره دارم، اما قسط و وام‌های زیادی دارم و همسرم بیمار است و دارو مصرف می‌کند. نصف حقوقم صرف این مسائل می‌شود. چرا این زندگی سخت دیده نمی‌شود و یارانه نقدی ما قطع شده است؟»
این نمونه نشان می‌دهد که حذف یارانه‌ها بدون در نظر گرفتن شرایط واقعی خانوارها و بدون شفافیت در هزینه‌کرد منابع، بار مالی بر خانواده‌های متوسط و کم‌درآمد تحمیل می‌کند.
در نهایت، پرسش اساسی باقی است: پول یارانه نقدی حذف‌شده از مردم کجا رفته و چه اقدامی برای حمایت واقعی از اقشار ضعیف صورت گرفته است؟ سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و وزارت امور اقتصادی و دارایی باید شفاف پاسخ دهند و مشخص کنند این منابع عظیم چگونه مدیریت شده‌اند.
*بازنویسی:تحریریه پژواک کارفرما
انتهای پیام