بررسی گزارش‌های فصل بهار شرکت‌های بورسی/رشد سود اسمی در برابر واقعیت‌های اقتصادی

با انتشار گزارش‌های عملکرد فصل بهار شرکت‌های فعال در بازار سرمایه، تحلیل‌های اولیه نشان از رشد میانگین حدود ۱۳ درصدی سودآوری شرکت‌ها نسبت به مدت مشابه سال گذشته دارد. با این حال، این افزایش سود، در مقایسه با نرخ تورم رسمی و رشد قابل‌توجه نرخ ارز آزاد، کمتر از حد انتظار بوده و بیانگر کاهش حاشیه سود خالص شرکت‌هاست.

شکاف دلاری و رکود داخلی؛ چالش‌های صنایع بزرگ

عملکرد گروه‌های بزرگ بازار از جمله فلزات اساسی، خودروسازان، بانک‌ها و شرکت‌های پتروشیمی عمدتاً ضعیف‌تر از انتظار بود. دلایل اصلی این وضعیت را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

شکاف گسترده بین نرخ ارز مرکز مبادله و نرخ آزاد دلار که باعث تضعیف سودآوری صادراتی‌ها شد؛

رکود تقاضا در بازار داخلی و کاهش حجم معاملات در بورس کالا؛

افت قیمت جهانی در زنجیره فلزات و محصولات پتروشیمی به‌ویژه در بازار چین؛

قطعی‌های مکرر انرژی (برق و گاز) که در تولید شرکت‌های بزرگ اخلال ایجاد کرده و هزینه‌ها را افزایش داده است.

در همین راستا، عملکرد بسیاری از نمادهای شاخص‌ساز گروه‌های ذکرشده، با تعدیل منفی روبه‌رو بوده و نتوانسته‌اند انتظارات سهامداران را برآورده کنند.

نقطه درخشان گزارش‌ها: پالایشی‌ها و صنایع کوچک

در بین گروه‌های بزرگ، تنها گروه پالایشی موفق به ارائه گزارش‌هایی درخشان و فراتر از انتظارات شد. به نظر می‌رسد ترکیبی از بهبود حاشیه سود پالایشگاه‌ها، اصلاح قیمت‌گذاری فرآورده‌ها و تسهیل در صادرات، در تقویت عملکرد این گروه مؤثر بوده است.

در نقطه مقابل صنایع کوچک و متوسط بازار، برخلاف گروه‌های بزرگ، گزارش‌های مطلوب‌تری ارائه کرده‌اند. گروه‌هایی نظیر:

سیمان: با ثبات نسبی قیمت فروش و بهبود در حاشیه سود؛

دارو: با ادامه رشد فروش و حاشیه سود مناسب؛

غذایی و زراعت: با وجود افزایش هزینه‌ها، همچنان عملکرد مناسبی داشته‌اند؛

شوینده‌ها: با تداوم رشد درآمد و کنترل نسبی بهای تمام‌شده، از جمله صنایع با چشم‌انداز مثبت ارزیابی می‌شوند.

فشارهای کلان؛ اصلاح نسبت قیمت به درآمد بازار ادامه دارد.

در مجموع، تداوم ریسک‌های سیاسی داخلی و خارجی، افزایش نسبی نرخ بهره حقیقی، کاهش سطح تولید شرکت‌های بزرگ و نااطمینانی نسبت به سیاست‌گذاری‌های آتی، باعث شده تا بازار سهام در مسیر کاهش نسبت P/E تعادلی حرکت کند؛ فرآیندی که یکی از مهم‌ترین دلایل روند منفی و احتیاطی این روزهای بازار محسوب می‌شود.

در این شرایط، تمرکز سرمایه‌گذاران بر صنایع با ریسک کمتر، سودآوری پایدارتر و کمتر وابسته به نرخ ارز یا قیمت‌های جهانی افزایش یافته و احتمالاً این روند در فصل تابستان نیز ادامه‌دار خواهد بود.