بازار کار در مسیر تحول/۶۰ درصد نیروی کار نیازمند مهارت‌آموزی در عصر هوش مصنوعی

طبق گزارش مجمع جهانی اقتصاد تا سال ۲۰۳۰ بیش از ۸۵ میلیون شغل توسط هوش مصنوعی حذف و بیش از ۹۷ میلیون شغل دیگر از محل این تغییر و تحولات ایجاد خواهند شد. به گفته کارشناسان ۶۰ درصد نیروی کار تا ۲۰۳۰ به آموزش و بازآموزی و ارتقای مهارت نیاز خواهند داشت تا بتوانند با تغییرات بازار کار هماهنگ شوند.

به گزارش ایسنا، مجمع جهانی اقتصاد بر لزوم سرمایه‌گذاری در امر یادگیری و آموزش حین‌کار تاکید دارد و بر این باور است که حتی با حذف برخی از مشاغل، شغل‌های جدیدی روی کار خواهند آمد.

بر اساس گزارش این مجمع علیرغم آنکه ممکن است تا ۲۰۳۰ بیش از ۸۵ میلیون شغل توسط هوش مصنوعی و رباتیک حذف شود اما احتمالا ۹۷ میلیون شغل دیگر از محل این تغییرات ایجاد شود. بر همین اساس مهارت‌آموزی باید یک قدم جلوتر از تحولات گام بردارد و با نوآوری، آینده و فناوری‌های آینده را بسازد.

تحولات ژنتیکی، هوش مصنوعی، رباتیک، فناوری نانو، چاپگرهای سه‌بعدی و چندبعدی، بیوتکنولوژی و نانوتکنولوژی، گزاره‌هایی هستند که در تولد مشاغل جدید به شدت تاثیرگذار است و انقلاب چهارم صنعتی را شکل داده و موجب تولد و رویش مشاغل جدید و حذف مشاغل فعلی و سنتی خواهد شد.

شغل‌های مرتبط با فروش و خط تولید، پشتیبانی اداری و اجرایی، تهیه و خدمات غذا، عملیات مالی، نظافت و خدمات حفاظتی تا چند سال آینده در معرض خطر جایگزین شدن با هوش مصنوعی یا کامپیوتری شدن هستند.

با توجه به آنکه بسیاری از مشاغل آینده بر محور IT و اینترنت شکل خواهند گرفت، از این رو باید زیرساختهای مشاغل نوظهور را فراهم و همزمان با رشد اقتصادهای مدرن و ظهور تکنولوژی های جدید، چشم انداز دستیابی به مشاغل آینده و حرکت به سمت و سوی تکنولوژی های نوین را به سرعت ترسیم کنیم.

به هر جهت نیازهای انسان مدام درحال تغییر و جابجایی تکنولوژی‌های نوین درحال رخ دادن است، از این رو شکل‌گیری مشاغل جدید و از بین رفتن مشاغل سنتی دور از انتظار نیست.

در همین راستا سمیه گلپور ـ فعال حوزه کار در گفت و گو با یک رسانه خبری بر لزوم مهارت‌افزایی و بازآموزی نیروی کار در عصر هوش مصنوعی به منظور مقابله با تغییر و تحولات بازار کار تاکید کرد و گفت: تا ۵ سال دیگر اشتغال کشور تحت تاثیر هوش مصنوعی قرار می‌گیرد و برخی مشاغل تخصصی توسط هوش مصنوعی تصاحب می‌شود.

او معتقد است که هوش مصنوعی در عین ایجاد فرصتهای شغلی جدید در حال تغییر ساختار بازار کار است و پیش بینی می شود که حدود ۳۰ درصد مشاغل در آینده نزدیک از بین رفته و هوش مصنوعی جایگزین فعالیت‌های روزمره شود.

به گفته گلپور با توجه به تاثیر هوش مصنوعی نیروی کار کشور باید بتواند به شکل صحیح از این تکنولوژی و فناوری استفاده کند لذا نیازمند توانمندسازی نیروی کار هستیم و به همین منظور باید دوره‌های آموزشی مهارتی در حوزه هوش مصنوعی برای نیروی کار مولد کشور ارائه شود.

به گفته وی تجربه جهانی نشان می‌دهد که اگر چه در سایه هوش مصنوعی برخی از مشاغل سنتی دستخوش تغییر و حذف می‌شوند ولی فناوری‌های جدیدی ظهور کرده و موجب شکل‌گیری فرصتهای شغلی جدید خواهد شد.

بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس،طبق داده های مرکز آمار ایران و مطالعات بین‌المللی ۲۰ درصد از موقعیت‌های شغلی دربازار کار ایران در معرض اتوماسیون و هوش مصنوعی قرار دارند. در کشورهای توسعه‌یافته، میانگین تأثیر هوش مصنوعی بر مشاغل ۲۵ درصد و در کشورهای در حال توسعه ۱۶ درصد اعلام شده است. ایران نیز با عدد ۲۰ درصد در جایگاه بین این دو گروه قرار گرفته است.

غلامحسین محمدی ـ معاون وزیر کار و رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای در گفت و گو با ایسنا، بر اهمیت مهارت‌آموزی به عنوان یک نیاز اساسی در بازار کار تاکید کرده و می‌گوید: با توجه به  تغییرات سریع دنیای کار، تربیت نیروی کار متخصص و ماهر امری ضروری است و در آینده نزدیک مشاغل جدیدی مثل متخصصان هوش مصنوعی، مهندسان رباتیک و تحلیلگران داده به وجود می آید که از جمله نیازهای آینده بازار کار به شمار می‌روند و بازار کار را متحول می کنند.

به گفته وی پیش‌بینی می‌شود مشاغل حوزه فروش و صنایع کشاورزی از معرض بیشترین تاثیر از هوش مصنوعی قرار گیرند و هوش مصنوعی نقش مکمل را در مشاغل ایفا خواهد کرد.

رئیس سازمان فنی و حرفه‌ای می‌افزاید:با توجه به ظهور مشاغل جدید که از حالا ردپای ورود آنها به بازار کار دیده می‌شود،نمی‌توان با ارائه آموزش‌های مهارتی به سبک قدیم و سنتی به موفقیتی در حوزه ارائه آموزش‌های مهارتی متناسب با بازار کار دست یافت.

به گفته محمدی، تا سال ۲۰۳۰ دستکم ۶۰ درصد نیروی کار به آموزش و بازآموزی و ارتقای مهارت نیاز خواهند داشت تا بتوانند با تغییرات بازار کار هماهنگ شوند.

کارشناسان معتقدند در آینده نزدیک بسیاری از مشاغل به سبب پیشرفت علم و تکنولوژی و ساخته‌شدن برنامه‌ها و اپلیکیشن‌های متفاوت از بین رفته یا با مشاغل دیگری جایگزین خواهند شد؛ از سوی دیگر سیر تحول در عرصه تکنولوژی و تاثیر آن بر کیفیت زندگی انسان‌ها موجب شده در بسیاری از مشاغل موجود نیز تغییراتی حاصل شود.

شاید ورود هوش مصنوعی به بازار کار، تهدیدی برای مشاغل فریلنسری و کسانی باشد که به صورت مستقل و پروژه‌ای کار می‌کنند اما واقعیت این است که هوش مصنوعی می‌تواند فرصت‌های قابل توجهی را هم برای این قشر رقم بزند.

مشاغلی که به فناوری‌های پیشرفته وابسته هستند، مانند متخصصان هوش مصنوعی، امنیت سایبری و همچنین مشاغل سبز تا چند سال آینده بالاترین رشد را خواهند داشت.در برخی حوزه‌ها مانند مخابرات و خدمات فناوری اطلاعات، تمرکز بیشتری بر توسعه و بهره‌گیری از این فناوری‌ها وجود دارد به‌ گونه‌ای که حدود بخش اعظمی از کارفرمایان در این بخش‌ها برنامه‌هایی برای تقویت آنها دارند.

تغییرات بازار کار تا سال ۲۰۳۰ نشان‌دهنده حرکت به سمت مشاغل مبتنی بر فناوری و محیط زیست است؛ از این رو کسب مهارت‌های دیجیتال و آگاهی زیست‌محیطی از ملزومات موفقیت در این عرصه خواهند بود.تا چند سال آینده شغل‌های زیادی با ورود هوش مصنوعی در معرض خطر قرار می‌گیرند و ممکن است از بین بروند اما همه شغل‌ها چنین سرنوشتی پیدا نمی‌کنند و مدیران منابع انسانی،روانشناسان و وکلا شغل‌هایی هستند که نمی‌توانند با هوش مصنوعی جایگزین شوند.