خطر خاموش برای اقتصاد ایران: نسل زد در چنگال افسردگی و اضطراب

تغییر الگوی بحران روانی: نسل جوان ایران بیش از والدین در معرض افسردگی و ناامیدی هستند. تحلیل داده‌های تازه نشان می‌دهد که بحران روانی دیگر مختص میانسالی نیست و نسل‌های جوان، به‌ویژه افراد زیر ۲۵ سال، بیشترین آسیب را تجربه می‌کنند. در حالی که افراد بالای ۴۰ سال وضعیت نسبتا ثابتی در سلامت روان دارند، سلامت روان نسل‌های جوان‌تر به‌طور نگران‌کننده‌ای در سراسر جهان و از جمله ایران کاهش یافته است.

 پژوهش‌های بین‌المللی، از جمله داده‌های بیش از ۱۰ میلیون پاسخ در آمریکا و ۴۰ هزار خانوار در بریتانیا و بررسی ۲ میلیون پاسخ در ۴۴ کشور، نشان می‌دهد نظریه قدیمی «بحران میانسالی» یا «خمیدگی U شکل خوشبختی» دیگر معتبر نیست. پژوهشگران کالج دارتموث، دانشگاه کالج لندن و مؤسسه مطالعات مالی تأکید کرده‌اند که نسل Z، جوان‌ترین گروه بزرگسالان امروز، بالاترین سطح ناخوشی روانی را تجربه می‌کند که شامل افسردگی، اضطراب، ناامیدی و حتی افکار خودکشی است.

بحران جوانی در ایران و پیامدهای اقتصادی
در ایران نیز تحلیل‌ها و مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که جوانان در شهرهای بزرگ با مشکلات مشابه مواجه‌اند؛ از جمله فشار اقتصادی، بیکاری، دسترسی محدود به مسکن و هزینه‌های بالای تحصیل و زندگی. این فشارها نه تنها سلامت روان جوانان را تهدید می‌کند، بلکه پیامدهای اقتصادی جدی برای کشور دارد؛ چرا که کاهش انگیزه و افزایش افسردگی می‌تواند بهره‌وری نیروی کار جوان، سرمایه انسانی و خلاقیت در تولید و استارتاپ‌ها را کاهش دهد.

پژوهشگران جهانی عوامل متعددی برای این تغییر الگو مطرح کرده‌اند؛ از رکودهای اقتصادی و پیامدهای ماندگار همه‌گیری کرونا گرفته تا استفاده گسترده از شبکه‌های اجتماعی و تلفن‌های هوشمند، که ارتباط مستقیمی با وخامت سلامت روان جوانان، به ویژه زنان نسل Z، دارد. در ایران نیز افزایش فشار اقتصادی، تورم بالا و مشکلات اشتغال باعث شده است که جوانان با استرس و ناامیدی بیشتری دست‌وپنجه نرم کنند.

کارشناسان هشدار می‌دهند که اگر دولت و نهادهای مسئول در ایران سیاست‌های حمایتی اقتصادی و اجتماعی مناسب برای جوانان اتخاذ نکنند، پیامدهای این بحران روانی می‌تواند رشد اقتصادی، سرمایه انسانی و ثبات اجتماعی کشور را به خطر اندازد. به گفته آنها، توجه به اشتغال پایدار، دسترسی به مسکن، ارتقای خدمات بهداشت روان و حمایت از استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوآورانه می‌تواند بخشی از این بحران را کاهش دهد.

*بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما