پروژههای کمریسک و اقتصادی؛ نسخه نجات سازندگان در شرایط تورمی
بازار ساختوساز ایران در میانه رکود، با چرخش تقاضا به سمت واحدهای کوچکمتراژ روبهرو شده است؛ تغییری که بهگفته کارشناسان، سازندگان را از پروژههای سنگین و لوکس به سمت ساختوسازهای اقتصادیتر و زودبازده سوق میدهد.
با وجود رکود معاملات و افزایش هزینههای ساخت در سال ۱۴۰۴، روندهای تازهای در بازار مسکن در حال شکلگیری است؛ روندهایی که نشان میدهد الگوی تقاضا تغییر کرده و فرصتهای جدیدی برای سازندگان به وجود آمده است. بررسیهای میدانی نشان میدهد بخش قابل توجهی از خریداران واقعی، به سمت واحدهای کوچکمتراژ و میانقیمت حرکت کردهاند؛ واحدهایی متناسب با توان خرید زوجهای جوان و اقشار متوسط که سریعتر به فروش میرسند و دوره بازگشت سرمایه کوتاهتری دارند.
مهدی زرقانی، توسعهگر صنعت ساختمان میگوید: «بازار ساختوساز ایران از یک تغییر اساسی عبور میکند. اگر تا چند سال پیش بزرگی پروژه و تجملات ملاک موفقیت بود، امروز سرعت نقدشوندگی و بازده اقتصادی حرف اول را میزند. پروژههای سنگین دیگر توجیه گذشته را ندارند.»
به گفته او، سازندگان بیش از هر چیز به این فکر میکنند که کدام نوع پروژه میتواند زودتر نقد شود و گردش سرمایه را حفظ کند. پاسخ روشن است: واحدهای کوچک و میانقیمت که دقیقاً مطابق با الگوی جدید تقاضای جامعه هستند. دادههای بازار نیز این ادعا را تأیید میکند؛ بهگونهای که در نیمه نخست سال ۱۴۰۴، بیشترین تقاضا برای واحدهای زیر ۸۰ متر و میانقیمت ثبت شده است.
زرقانی میگوید: «بازار در حال فاصله گرفتن از پروژههای لوکس است. اکنون دوران پروژههای چابک و اقتصادی آغاز شده؛ پروژههایی که سریع ساخته میشوند، سریع فروخته میشوند و سرمایهگذار را زودتر به سود میرسانند.»
او تأکید میکند که در شرایط تورمی، گردش سریع سرمایه برای ادامه فعالیت سازندگان حیاتی است. وجود تقاضای دائمی برای واحدهای کوچک نیز باعث شده ریسک فروش به حداقل برسد؛ موضوعی که در شرایط رکودی مزیت بزرگی محسوب میشود.
به باور این فعال حوزه ساختوساز، پروژههای کوچکمتراژ علاوه بر مزایای اقتصادی، در تأمین مالی نیز شانس بیشتری دارند. بانکها و سرمایهگذاران خصوصی، این پروژهها را کمریسکتر میدانند و تمایل بیشتری برای اعطای وام یا مشارکت نشان میدهند.
زرقانی تاکید میکند که محلات قدیمی و بافتهای فرسوده بهترین فرصت برای ساختوساز اقتصادی هستند؛ چرا که قیمت زمین هنوز منطقی است و دولت و شهرداری نیز مشوقهای مناسبی برای نوسازی این مناطق در نظر گرفتهاند. به اعتقاد او، اگر چنین پروژههایی با مدیریت صحیح، تأمین مالی مرحلهای و طراحی متناسب با نیاز بازار همراه شوند، میتوانند مدلهای پایدار و سودآوری ایجاد کنند.
او در پایان میگوید: «بازار دیگر توان پروژههای بزرگ و کمبازده را ندارد. آینده متعلق به سازندگانی است که به جای متراژهای سنگین، بر پروژههای سریعالنقد، اقتصادی و هماهنگ با توان خرید مردم تمرکز کنند. مسیر آینده بازار مسکن، مسیر سازندگان هوشمند است.»
*بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما