بارورسازی ابرها؛راهکاری با اثرگذاری کمتر از دو درصد در بحران آب ایران
کارشناسان آب و انرژی تاکید می‌کنند بارورسازی ابرها سهم اندکی در تأمین منابع آب کشور دارد و مدیریت مصرف، تنها راهکار عملی برای مقابله با بحران آب است.
با وجود آغاز عملیات بارورسازی ابرها در سال آبی ۱۴۰۴-۱۴۰۵ در شمال غرب کشور، کارشناسان تاکید دارند اثرگذاری این روش بسیار محدود است. محمدابراهیم رئیسی، کارشناس آب و انرژی، می‌گوید: «بارورسازی ابرها حداکثر یک تا دو درصد به رواناب‌های کشور کمک می‌کند. مساله اصلی آب، رواناب‌ها هستند نه بارش‌ها؛ ایران سالانه حدود ۴۰۰ میلیارد مترمکعب بارش دارد که تنها ۱۰۰ میلیارد مترمکعب آن به رواناب تبدیل می‌شود.»
به گفته رئیسی، مساله این است که تمام بارش‌ها به آب قابل بهره‌برداری تبدیل نمی‌شوند و سهم بارورسازی ابرها در تأمین آب، حتی در حالت خوشبینانه، ناچیز است. وی تاکید کرد: «این روش نباید به‌عنوان راه‌حل نهایی دیده شود؛ مناطق دیگر مانند کالیفرنیا و امارات همواره در حال بارورسازی نیستند و ابرهای مناسب همیشه در دسترس نیستند.»
بارورسازی ابرها در ایران سابقه‌ای طولانی دارد. پیش از انقلاب، مرکز بارورسازی ابرها در یزد فعالیت می‌کرد و پس از غیرفعال شدن، مجدداً در وزارت نیرو و در قالب روش‌های نوین تأمین آب دنبال شد. رئیسی توضیح داد که فناوری‌های مورد استفاده غالباً روسی بوده و دسترسی به تکنولوژی‌های پیشرفته به دلیل تحریم‌ها محدود است، بنابراین محل بارش‌ها همواره مطابق نیاز و برنامه‌ریزی نبوده است.
سرپرست سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی نیز اعلام کرده بود نخستین عملیات پروژه بارورسازی ابرها روز ۲۴ آبان در منطقه شمال غرب و حوضه آبریز دریاچه ارومیه انجام شد. با این حال، وزیر نیرو در همان روز تاکید کرد که بارورسازی ابرها در بهترین حالت تنها ۱۵ درصد موفقیت‌آمیز است و افزایش بهره‌وری و کاهش مصرف محور اصلی مدیریت تنش آبی است.
رئیسی معتقد است حل بحران آب ایران به مدیریت مصرف وابسته است و تاکید کرد: «در تهران، حدود ۳۰ درصد آب مصرفی از منابع سطحی و ۷۰ درصد از منابع زیرزمینی تأمین می‌شود که فشار شدیدی بر سفره‌های زیرزمینی وارد کرده است. تجهیزات هوشمند برای کاهش مصرف وجود ندارد، نشتی‌های شبکه به‌طور کامل کنترل نشده و جز مدیریت مصرف، راهکار دیگری عملی نیست.»
وی افزود: «مدیریت عرضه تقریباً به پایان ظرفیت خود رسیده است و راهکارهایی مانند بارورسازی سهم عمده‌ای در حل بحران آب ندارند. تنها در صورت همکاری مردم و کاهش مصرف، بحران قابل مدیریت خواهد بود؛ در غیر این صورت فشار آب افزایش یافته، قطعی و جیره‌بندی رخ خواهد داد.»
*بازنویسی: تحریریه پژواک کارفرما
انتهای پیام