۱۰ اشتباه رایج بازرگانان در حمل‌ونقل هوایی که هزینه‌ساز می‌شود

حمل‌ونقل هوایی، به ‌عنوان یکی از سریع‌ترین، ایمن‌ترین و شفاف‌ترین روش‌های انتقال کالا در تجارت بین‌المللی، مزیت رقابتی ارزشمندی برای بازرگانان فراهم می‌کند. این روش به ‌ویژه در مواردی که زمان تحویل، سلامت کالا و شفافیت اسناد اهمیت بالایی دارند، انتخابی هوشمندانه است. بازرگانانی که به دنبال حضور موفق در بازارهای منطقه‌ای و جهانی هستند، باید با زیر و بم حمل‌ونقل هوایی آشنا باشند تا بتوانند از فرصت‌ها بیشترین بهره را ببرند و از خطاهای پرهزینه دوری کنند.

حمل‌ونقل هوایی، به ‌عنوان یکی از سریع‌ترین، ایمن‌ترین و شفاف‌ترین روش‌های انتقال کالا در تجارت بین‌المللی، مزیت رقابتی ارزشمندی برای بازرگانان فراهم می‌کند. این روش به ‌ویژه در مواردی که زمان تحویل، سلامت کالا و شفافیت اسناد اهمیت بالایی دارند، انتخابی هوشمندانه است. بازرگانانی که به دنبال حضور موفق در بازارهای منطقه‌ای و جهانی هستند، باید با زیر و بم حمل‌ونقل هوایی آشنا باشند تا بتوانند از فرصت‌ها بیشترین بهره را ببرند و از خطاهای پرهزینه دوری کنند.

در این مقاله ایلنا، فراتر از فهرست‌کردن اشتباهات رایج، به تحلیل عمیق چالش‌های عملیاتی در حمل‌ونقل هوایی می‌پردازیم. راهکارهایی کاربردی و مبتنی بر تجربه ارائه می‌دهیم تا فعالان اقتصادی بتوانند با چشمانی باز تصمیم‌گیری کنند. شرکت‌هایی مانند آریان لجستیک با تجربه درخشان در این حوزه، ثابت کرده‌اند که پرهیز از اشتباهات رایج نه‌تنها باعث صرفه‌جویی در هزینه و زمان می‌شود، بلکه رضایت مشتریان بین‌المللی را نیز به ‌طور چشم‌گیری افزایش می‌دهد.

۱.    ارائه اسناد ناقص یا نادرست

یکی از رایج‌ترین و در عین حال خطرناک‌ترین اشتباهات در حمل‌ونقل هوایی، تهیه و ارائه اسناد ناقص یا اشتباه است. حتی یک خطا در شماره تعرفه، وزن، مشخصات کالا یا ارزش فاکتور، می‌تواند موجب تأخیر در ترخیص یا بازگشت محموله شود. برای مثال، شرکت صادرکننده لوازم یدکی به سریلانکا، به دلیل اشتباه در HS Code در فاکتور تجاری، ناچار به پرداخت جریمه گمرکی شد و تحویل کالا بیش از ۵ روز به تأخیر افتاد.

راهکار:

 استفاده از چک‌لیست کنترل نهایی اسناد پیش از ارسال، و بهره‌گیری از خدمات کارشناسان لجستیکی برای بازبینی فاکتور و بارنامه، راهکاری مؤثر است. شرکت‌هایی مثل آریان لجستیک این خدمات را برای مشتریان خود ارائه می‌دهند.

۲.    بسته‌بندی غیراستاندارد؛ عامل پنهان آسیب کالا

محیط هواپیما و انبارهای فرودگاهی با رطوبت، فشار و ضربات ناشی از جابه‌جایی همراه است. بسیاری از صادرکنندگان تصور می‌کنند بسته‌بندی زمینی برای حمل هوایی نیز کفایت می‌کند، اما تفاوت زیادی وجود دارد. به‌عنوان نمونه، یک شرکت تولیدکننده دارو، به‌دلیل استفاده از جعبه‌های نامناسب، با آسیب جدی به محموله در مسیر دبی مواجه شد.

چه باید کرد؟ رعایت استانداردهای بسته‌بندی هوایی طبق دستورالعمل  IATA، استفاده از ضربه‌گیر، بسته‌بندی خلأ (Vacuum) برای مواد غذایی، و بهره‌گیری از بسته‌بندی اختصاصی برای کالاهای حساس مانند باتری یا لوازم الکترونیکی، از راهکارهای اثبات‌شده است.

 ۳.    بی‌توجهی به وزن حجمی؛ اشتباهی پرهزینه

در حمل هوایی، هزینه حمل بر اساس وزن حجمی محاسبه می‌شود، نه صرفاً وزن فیزیکی. فرمول رایج آن: (طول × عرض × ارتفاع بر حسب سانتی‌متر) ÷ ۶۰۰۰ است. اگر این عامل نادیده گرفته شود، هزینه حمل به‌طور چشمگیری افزایش خواهد یافت. مثلاً یک شرکت تولیدکننده اسباب‌بازی، برای محموله‌ای با وزن واقعی ۲۰۰ کیلوگرم، ناگهان با قبضی به وزن حجمی ۸۰۰ کیلوگرم مواجه شد!

راهکار چیست؟ آموزش تیم بسته‌بندی درباره نحوه کاهش حجم بسته‌ها، و مشاوره با شرکت‌هایی که خدمات محاسبه پیش از ارسال ارائه می‌دهند، ضروری است. 

۴.    ناآگاهی از مقررات کالاهای خطرناک؛ جریمه‌های سنگین

بسیاری از کالاها مانند باتری لیتیومی، اسپری، الکل، یا حتی برخی لوازم آرایشی در دسته کالاهای خطرناک (DG) قرار می‌گیرند. ارسال این کالاها بدون مجوز و بسته‌بندی مناسب، ممکن است منجر به توقیف یا جریمه شود. برای نمونه، یک صادرکننده عطر به گرجستان، به دلیل ارسال بدون لیبل DG، با جریمه‌ای معادل قیمت کل محموله مواجه شد.

راهکار چیست؟

دریافت گواهی DG Certificate، استفاده از بسته‌بندی مورد تأیید IATAو مشورت با شرکت‌های دارای مجوز حمل کالاهای خطرناک، الزامی است.

۵.    ارتباط ضعیف با فورواردر؛ منشأ بسیاری از مشکلات

ارتباط ناکارآمد با شرکت حمل، یکی از دلایل اصلی بروز تأخیر، از دست رفتن پرواز و هزینه‌های اضافی است. عدم ارسال به‌موقع مدارک یا اطلاعات کالا، می‌تواند کل فرایند حمل را مختل کند. در یک مورد واقعی، یک محموله قطعات الکترونیکی به ژاپن به‌دلیل پاسخ ‌ندادن فورواردر قبلی به ایمیل تأیید زمان بارگیری، با ۳ روز تأخیر مواجه شد.

راهکار چیست؟ انتخاب فورواردر با تیم پشتیبانی فعال، گزارش‌دهی لحظه‌ای و کانال‌های ارتباطی روشن، و همچنین ثبت مکاتبات حساس به‌صورت مستند.

۶.    بی‌توجهی به نوع و سطح بیمه‌نامه

بیمه‌نامه حمل‌ونقل هوایی اغلب نادیده گرفته می‌شود، یا بیمه‌ای انتخاب می‌شود که پوشش مناسبی ندارد. در صورت آسیب یا مفقودی، این اشتباه می‌تواند خسارات سنگینی در پی داشته باشد. برای مثال، در صادرات صنایع‌دستی به فرانسه، بیمه با پوشش C  انتخاب شده بود که آسیب در زمان بارگیری را پوشش نمی‌داد. نتیجه؟ هیچ خسارتی پرداخت نشد.

چطور از این اشتباه جلوگیری کنیم؟ آشنایی با انواع بیمه  ICC-A، ICC-B، ICC-C، و استفاده از خدمات مشاوره‌ای شرکت‌های حمل مثل آریان لجستیک، کمک بزرگی در انتخاب بهترین بیمه متناسب با ارزش کالا خواهد بود.

۷.    ناآگاهی از مقررات گمرکی کشور مقصد

قوانین گمرکی در کشورهای مختلف، حتی در مورد یک کالای مشابه، می‌توانند کاملاً متفاوت باشند. از مجوز بهداشت و استاندارد گرفته تا ممنوعیت‌های سیاسی و فرهنگی. مثلاً یک شرکت ایرانی در ارسال تجهیزات پزشکی به عراق، بدون اخذ گواهی‌های مورد نیاز از وزارت بهداشت آن کشور، با توقیف کامل محموله مواجه شد.

چاره چیست؟ بررسی پیشاپیش مقررات واردات در کشور مقصد، استفاده از منابع رسمی دولتی یا همکاری با فورواردرهای باتجربه، که دانش به‌روزی در این زمینه دارند.

۸.    نادیده‌گرفتن زمان‌بندی واقعی حمل‌ونقل

باور غلطی که در بین برخی صادرکنندگان وجود دارد این است که زمان پرواز، زمان تحویل است! درحالی‌که مراحل جمع‌آوری، بارگیری، ترخیص، انتقال زمینی در مقصد، همه بر زمان تحویل تأثیر می‌گذارند. یک صادرکننده قطعات صنعتی به روسیه، با فرض اینکه پرواز ۴ ساعته است، تنها ۱ روز زمان بین ارسال و نصب کالا در پروژه در نظر گرفت که نتیجه آن، توقف پروژه به مدت ۳ روز شد. 

راهکار چیست؟  طراحی دقیق Lead Time با درنظرگرفتن تمام مراحل قبل و بعد از پرواز، و تهیه جدول زمان‌بندی حمل، برای جلوگیری از چنین ریسک‌هایی حیاتی است.

۹.    انتخاب نادرست نوع سرویس حمل هوایی

در حمل هوایی، سرویس‌ها شامل کوریری و کارگو هستند. انتخاب نادرست بین این دو نوع، می‌تواند منجر به افزایش هزینه یا تأخیر غیرقابل جبران شود. برای مثال، ارسال نمونه محصول برای نمایشگاه در فرانسه با سرویس اقتصادی، موجب رسیدن کالا پس از پایان رویداد شد.

چطور انتخاب درستی داشته باشیم؟ بررسی اولویت زمان یا هزینه، و دریافت مشاوره از شرکت‌های حمل حرفه‌ای، کلید موفقیت در این تصمیم است. 

1۰. نداشتن سیستم ردیابی دقیق

در تجارت مدرن، مشتریان و خریداران انتظار دارند لحظه ‌به‌ لحظه از موقعیت کالای خود مطلع باشند. نداشتن سیستم رهگیری، موجب نارضایتی و گاهی حتی ادعای خسارت می‌شود. برای واردات نمونه‌های پزشکی از اروپا، سیستم هشدار دمایی (Temperature Alert)  در زمان حمل وجود نداشت و به دلیل دمای نامناسب، نمونه‌ها فاسد شدند.

چه باید کرد؟ استفاده از بارکدهای اختصاصی، سامانه‌های آنلاین رهگیری، سنسور دما و رطوبت برای کالاهای حساس، و همچنین استفاده از سیستم های ردیابی لحظه‌ای.

حمل‌ونقل هوایی، فرصتی بی‌نظیر اما پرریسک

 حمل‌ونقل هوایی، اگر به‌درستی مدیریت شود، می‌تواند سرعت، امنیت و شفافیت را در زنجیره تأمین شما تضمین کند. اما غفلت از جزئیات، ممکن است هزینه‌های سنگینی به بار آورد. این مقاله با هدف کاهش خطاهای رایج تهیه شده تا مسیر تجارت هوایی برای بازرگانان شفاف‌تر، مطمئن‌تر و سودآورتر شود.

اگر شما هم در فکر صادرات یا واردات از مسیر هوایی هستید، و نمی‌خواهید در دام اشتباهات رایج بیفتید، وقت آن است که لجستیک خود را به متخصصان بسپارید. شرکت آریان لجستیک با بیش از ۱۰ سال تجربه در حمل‌ونقل هوایی، از بسته‌بندی تا ردیابی، از ترخیص تا بیمه، در کنار شماست تا تجربه‌ای بدون دغدغه از لجستیک هوایی داشته باشید.