هدر رفت ۸ میلیارد متر مکعب آب/چاه‌های غیرمجاز در بخش کشاورزی بحران‌ساز شدند
کاهش ۴۰ درصدی بارش‌ها و نصف شدن ذخایر سدها، تامین آب بخش کشاورزی را با بحران جدی مواجه کرده و هدررفت آب ناشی از ۴۳۰ هزار چاه غیرمجاز، وضعیت را بحرانی‌تر کرده است.
وضعیت منابع آب کشور در سال زراعی جدید، کشاورزی را با بحران جدی مواجه کرده است. کارشناسان اعلام می‌کنند که از ابتدای سال زراعی تا کنون، بارش‌ها در کشور به میزان ۱۵۲ میلی‌متر بوده که ۴۰ درصد کمتر از متوسط ۵۷ سال گذشته است. این کاهش بارش، در کنار نصف شدن ظرفیت ذخایر سدهای تهران به حدود ۲۵۰ میلیون مترمکعب، تامین آب بخش کشاورزی را با چالش جدی مواجه کرده است.
طبق آمارها، بارش‌ها در پاییز تاکنون در تهران رخ نداده و پیش‌بینی‌ها حاکی از ادامه این روند تا پایان فصل است. این وضعیت، اجرای مصوبه الگوی کشت را دشوار کرده و همانند سال گذشته، تولید محصولات اساسی در کشور با کاهش مواجه خواهد شد.
از سوی دیگر، وجود چاه‌های غیرمجاز در شرایط کم‌آبی بحران را تشدید کرده است. بر اساس آمار وزارت نیرو، ۵۳۰ هزار حلقه چاه فاقد پروانه بهره‌برداری در بخش کشاورزی وجود دارد که از این میان، ۴۳۰ هزار حلقه فعال است و سالانه حدود ۸ میلیارد مترمکعب آب از آن‌ها برداشت می‌شود. کارشناسان تأکید دارند تعیین تکلیف این چاه‌ها ضروری است تا بخشی از کسری آب جبران شود.
امیر هدایتی، سرپرست دفتر امور آب کشاورزی وزارت جهاد، با بیان اینکه نهاده اصلی بخش کشاورزی آب و خاک است، توضیح داد که مطابق قانون توزیع عادلانه آب، وزارت نیرو موظف است مجوز برداشت آب‌های زیرزمینی و سطحی را متناسب با توان اکولوژیک صادر کند و اگر میزان آب تحویلی بیش از توان منطقه باشد، دستگاه متولی باید پاسخگو باشد. وی همچنین خاطرنشان کرد که وزارت جهاد همکاری لازم را در تعیین تکلیف چاه‌های غیرمجاز انجام می‌دهد، اما اعتبارات لازم برای زیرساخت‌های کاهش مصرف آب همچون سامانه‌های نوین آبیاری و توسعه شبکه‌های آبیاری و زهکشی هنوز تخصیص نیافته است.
احد وظیفه، رئیس مرکز خشکسالی کشور، با بیان اینکه کاهش بارش در کشور بسیار جدی است، افزود: «اکثر استان‌ها از ابتدای سال آبی فاقد بارش موثر بودند و بیش از ۸۰ تا ۱۰۰ درصد کمبود بارش نسبت به دوره نرمال وجود دارد.» وی پیش‌بینی کرد که از نیمه آذرماه بارش‌ها بهبود نسبی خواهد داشت، اما این بهبود نمی‌تواند کمبودهای گذشته را جبران کند و محدودیت منابع آب همچنان پابرجاست.
با توجه به کاهش شدید بارش‌ها، نصف شدن ذخایر سدها، کمبود زیرساخت‌ها و هدررفت منابع آب از چاه‌های غیرمجاز، بخش کشاورزی کشور در سال زراعی ۱۴۰۳–۱۴۰۴ با چالشی بی‌سابقه مواجه شده است و اقدامات فوری برای مدیریت منابع آب و کنترل چاه‌های غیرمجاز ضروری به نظر می‌رسد.
*بازنویسی:تحریریه پژواک کارفرما
انتهای پیام